Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
RyszardSzawłowski
RAFAŁLEMKIN
Niemniej–napisałdalejLemkin–czyjakiśczłowiekmoże
wyznaczyćsiebiedowymierzeniasprawiedliwości63?Czypasja(na-
miętność)niezmiecietakiejformyniesprawiedliwościiraczejuczy-
nizniejjakąśparodię?MłodyLemkinrzekomowówczaspoczuł,że
Uświatpowinienprzyjąćprawoprzeciwtegotypumorderstwuzprzy-
czynrasowychlubreligijnych”.
WtymwłaśniemiejscunastępujewautobiografiiLemkina
passusniejednokrotniejużcytowanywpublikacjachonim.OtóżRa-
fał,wczasiezamachuberlińskiegojeszczestudentIIrokuprawana
UniwersytecieJagiellońskimwKrakowie(rokakademicki1920/21)64,
rzekomoUdyskutowałtęsprawęzeswoimprofesorem”;alejużwna-
stępnymzdaniumaszynopisuwystępujezaimekwliczbiemnogiej,
awięcrzekomodyskutowałjązeswoimiprofesorami65.Jednak,biorąc
poduwagęwielkidystansdzielącywtamtejepocestudentów,zwłasz-
czamłodszychlatinawydziałach,naktórychnapływmłodzieżybył
wielki(atakimibyłyszczególniewydziałyprawa),odprofesorów66,
63Zresztąwkonkretnejsprawiezabójstwaberlińskiegomożnazauważyć,iżtamtejszyzabój-
caniedziałałwpodwójnejroli„sędziego”i„kata”,bowiemjakwspomnieliśmy,sądturecki
jużw1919skazałTalaatazaocznienakaręśmierci.Teilirianwystąpiłtuzatem„jedynie”
wrolikata.InaczejbyłowprzypadkuSchwarzbartawParyżu,któryuzurpowałsobiezarów-
norolę„sędziego”,jaki„kata”.
64Zauważmy,iżjakopoczątkującystudentprawaRafałLemkinsiłąrzeczymusiałmiećjesz-
czebardzoskromnerozeznaniewtymdzialewiedzy.
65ChodzituosformułowanieworyginalnymtekścieangielskimmaszynopisuLemkina:„InLwow
University(ł)Idiscussedthismatterwithmyprofessor.Theyinvokedtheargumentabout
sovereigntyofstates”[poprawiłemwtymzdaniubłędnąpisownię:„envoked”i„sovereignity”].
WprzytoczonymwtymprzypisiecytaciezLemkina,wświetleustalonegodopierow2011fak-
tustudiowaniaprzezniegowrokuakademickim1920/21,wktórymmiałomiejscezabójstwo
wBerlinie–nieweLwowie,leczwKrakowie,rzucasięwoczyrozmijaniesięzprawdą.Jeśli
bowiemtaka„polemika”zprofesoremwogólemiałamiejsce,odbyłasięonaprawdopodobnie
podbezpośrednimwrażeniemwiadomościowydarzeniuberlińskimnawiosnę1921.Awięc
kłamliwebyłobytwierdzenieo„UniwersytecieLwowskim”.AlewcałejspuściźniepoLemkinie
nieznajdujemyprzecieżnajmniejszejwzmiankiojegostudiachkrakowskich!
66StanisławNahlik(1911–1991),studentprawanaUJKweLwowiewlatach1929–1933(po
IIwojnieświatowejprofesorprawamiędzynarodowegonaUJwKrakowie),wswoichwspo-
mnieniach:Przesianeprzezpamięć.Wrodzinnymgnieździe,Kraków1987,s.222,powzmian-
kowaniuszczególnejżyczliwościdlastudentówjednegozprofesorówjednocześniepodkreślił,
iżbyłaona„nieczęstauówczesnychprofesorów,raczejotaczającychsięnimbemdostojnej
splendidisolation”.Zaświnnymmiejscu(s.220),odnoszącsiędoszczególnienastu–ze
względunaLemkina–interesującegoprof.JuliuszaMakarewicza,któregookreślajakowy-
kładającego„wymownieiprzekonywująco,alesucho”oraz„znakomitegopenalistę”–zapisał:
„raziłnasjednakjegolekceważący,pogardliwywręczsposóbodnoszeniasiędostudentów”.
