Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.1.Antropologiachrześcijaństwaiproblem„protestanckiegouprzedzenia”...
29
demsiebieijużnigdyniemogąbyćwpełnizesobąpojednane;podrugie,
uznajezanim,żedosytuacjitejdoprowadziławiarawBogawycofanegoze
świata(Cannell2006,s.18).Jednocześnie,zanajważniejszedlauwzględnienia
przezantropologówróżnorodnościchrześcijaństwauznajeprzeciwstawienie
jegoprotestanckichikatolickichwariantów(Cannell2006,s.22).Wswojej
refleksjinadantropologiąchrześcijaństwapomijawięczupełnieprawosławie,
awrazzniminnerozumienierelacjimiędzyduchemamateriąniżtooparte
naichradykalnejopozycjiikomplikującewyzwaniastojąceprzedantropo-
logamichrześcjaństwa.JednocześnieCannellsłusznieprzeciwstawiasięjed-
nostronnymdefinicjomchrześcijaństwa,jaknaprzykładjawnieinspirowana
MaksemWeberemdefinicjaautorstwaJonathanaParry’ego,żechrześcijaństwo
jestzasadniczoiuniwersalniereligiąascetycznąizewnątrzświatową.Według
niejtakiobrazchrześcijaństwadominowałwpracachantropologów,choćnie
zawszeokazywałsięmiarodajnyiadekwatny(Cannell2005,s.338–339).
Nawettakwyczulonynakwestieidioskynkratycznychujęćsprawczości
materiibadacz,jakWebbKeane,powielazachodniochrześcijańskiematryce
poznawczewswoimartykulepoświęconympostrzeganiusprawczościikon
irelikwiiprzezwiernychwdziewiętnastowiecznejRosjiorazwewspółczes-
nymmołdawskimMariEl(Keane2014).Zapewnewynikatoztego,żejego
analizadotyczymateriałówibadańprowadzonychprzezinnychbadaczy
(RobertaGreene’a,GabrielHanganuorazSonjęLuehrmann),niezaśwłas-
nych,awtakichsytuacjachzdarzająsięniedokońcatrafioneichinterpretacje.
Keane,próbującwyjaśnićnieporozumieniamiędzyprawosławnymducho-
wieństwemaczczącymiikonyirelikwiewiernymi,odnoszącesiędokwestii
postrzeganiaichsprawczości,słuszniesięgadoprawosławnejteologii,jednak
dośćjednostronniejąodczytuje.Uważabowiem,żezgodniezteologicznym
rozumieniemikon,należypostrzegaćjejakoznakodsyłającydoBoskiego
prototypuitodlategoduchowieństwouznajetraktowanieichprzezwiernych
zasprawczejakobłąd(Keane2014,s.319).Ujmowanieikonjakosprawczych
niezależnieodprzejawiajacejsięwnichBoskiejmocyjestwistocieniezgodne
zprawosławnąteologią,azarazemontologią.Wichramachuchodząoneza
przedmiotyuobecniająceBoskieenergie,leczniebędąceichźródłem.Energiete
sąbowiemwywiedzionezniepoznawalnejicałkowicietranscendetnejBoskiej
istoty.Stanowiąsposóbjejprzejawianiasięwświecie.Dokładniejwyjaśniamto
wRozdziale4.1.JednakmyślKeane’a,żewramachowejteologiiikonypełnią
jedyniefunkcjęznakówodsyłającychdotranscendenji,wydajesiębłędna.
Uobecnianietranscendencjiiprzekazywaniejejmocynawiernychpoprzez
ikonęczynizniejcoświęcejniżznak.Fakt,żeniesątożsamezprotototypem,
