Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ustawajakoźródłoprawapowszechnieobowiązującego
15
Sąwzorcami,woparciuoktóreustrojodawcytworząokreślonyukładinstytucjonalny,ogra-
niczającysamowolęaktorówpolitycznychwrealizacjiichinteresów.Czyjednakwyjątko-
wośćzasadustrojowychiszczególnamocprawnawszystkichnormzawartychwustawie
zasadniczejoznacza,żeichmocsprawczawzględemzjawiskiprocesówpolitycznychjest
równieższczególna?Wtymmiejscukrzyżująsiędociekaniaprawników,wierzącychwau-
torytetprawa,ipolitologów,którzydotakiegozałożeniapodchodzązostrożnością12.
Wprowadzenienagruntkonstytucyjnyzasadypaństwademokratycznegonieozna-
czało,żePolskazdnianadzieńprzeszłazrodzinypaństwniedemokratycznychdodemo-
kratycznych.Niemniejjednakzasadatawpołączeniuzzasadąpaństwaprawastanowiła
istanowiswoistydrogowskazwyznaczającykierunektransformacjiustrojowejpaństwa.
Demokracja,będącwartościąpolityczną,stałasięcelem.Wiedząc,żeosiągnięciestanu
idealnegoniejestmożliwe,zasadademokratycznegopaństwaprawazobowiązywałaizo-
bowiązujewładzepaństwowedotego,bywszelkieichdziałaniazmierzaływstronępogłę-
bianiaidoskonaleniademokratycznychstandardówwżyciupublicznym.Wodniesieniu
dopojęciapaństwaprawapodkreślasię,żejesttopaństworządzonenapodstawieprawa
izgodniezjegotreścią.Wkonsekwencjiprawomapierwszeństwoprzedwszystkimiin-
nyminormamipostępowania.Organywładzypublicznejsązwiązaneprawemizobowią-
zanedojegorespektowania.Jednocześniewswoimpostępowaniusąoneograniczone
przeznormyprawa13izmuszonedodziałaniannapodstawieiwgranicachprawa”(art.
7KonstytucjiRP).Obywatelomzaśpowinnabyćzagwarantowanapewnośćprawa,bez-
pieczeństwoprawneorazpowstrzymaniesiępaństwaodingerowaniawsferęichosobi-
stychwolności14.
Kwestietesąściślepowiązanezzasadamipoprawnejlegislacji,któreTrybunałKon-
stytucyjnywywodzizart.2KonstytucjiRP
.Koncepcjatazakłada,żeprawodawca,korzy-
stajączewzględnejswobodywzakresiestanowieniamaterialnejtreściprzepisówprawa,
musijednocześnieprzestrzegaćproceduralnychaspektówdemokratycznegopaństwa
prawa.Wiążesiętozwymogiemstanowienianormnienagannychzpunktuwidzenia
technikilegislacyjnej.Dlategokoncentrującsięnazasadachpoprawnejlegislacji,nale-
żypodkreślićznaczeniewskazywanychprzezTrybunałKonstytucyjnyreguł,tworzących
swoistykatalog,podlegającyzresztąpermanentnymmodyfikacjom.Wichramachpo-
jawiająsięnowereguły,aznaczeniedotychczasowychpodlegakorektom.Możnamówić
zatemoistnieniuswoistegoukładureguł,pomiędzyktórymitrudnojestwyznaczyćostre
12A.Antoszewski,Konstytucjawświetlerefeksjipolitologicznej,[w:]K.B.Janowski(red.),NowaKonstytucja
RP
.Wartość,jednostka,instytucje,Toruń2007,s.33.
13Idearządówprawaopierasięnadwóchzasadach:1)sprawowaniuwładzypoprzezprawo(nWdziałaniu
władzyistotnymjejograniczeniemjestzasadaotwartościdziałania,jawnościprogramu,któryjestgłosowany
publicznieizodpowiednimwyprzedzeniemorazwjęzykuzrozumiałymdlaspołeczeństwa.”);2)ogranicze-
niuwładzyprzezprawo(nWładzapodległaprawuimplikujepolityczno-prawnąkulturę,którawsposóboczy-
wistyzakłada,żenawetbardzowysokiejrangipolitykjestograniczonywswoimdziałaniuprzeznormyprawa
iprawnestandardy.”).Cyt.za:M.Krygier,Rządyprawa:kulturoweosiągnięcieoznaczeniuuniwersalnym,nRes
Publica”1990,nr12,s.51.
14W
.Sokolewicz,Państwoprawne–jegocechyikryteria.KancelariaSejmu.BiuroStudiówiEkspertyz.Infor-
macja,nr63,sierpień1992,s.1.
