Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział7
STOSUnKiPRAWnOPROCESOWE
WPOSTĘPOWAniUCYWilnYM
Rozdział7.Stosunkiprawnoprocesowewpostępowaniucywilnym
I.JużBulgarus(Summadeiudiciis§8)odróżniaiudiciumodresiniudiciumdeducta.Do-
95
strzegłon,azaniminni,żewprocesieistniejątrzypodmiotyiżemiędzytymipodmio-
tamiistniejepewienzwiązek.DopierojednakwdrugiejpołowieXIXwiekuO.Bülowwswojej
pracy,mającejprzełomoweznaczenie,nietylkostwierdziłistnienietejłączności,alentęprawnie
określonąłącznośćożywiłduchemprawnym”.Zarzuciłmianowicie,żewprocesiedostrzegasię
postępowanie,aniewidzistosunkupublicznoprawnego,itostalerozwijającegosię,co-jego
zdaniem-zauważylijużRzymianie,traktująciudiciumjakactustriumpersonarum.Wprawie
rzymskimpierwszestadiumpostępowaniainiureprowadziłodostwierdzeniastosunkuproceso-
wegoadconstituendumiudicium.Podobniewprocesiegermańskimwystępowałopostępowanie
codoobowiązkuodpowiedzinapozew,awromańskim-praeparatoriaiudicii.
WedługO.Bülowaproceszewzględunaswojąnaturęprawnąjeststosunkiemprawnym,ito
96
publicznoprawnym,stopniowosięrozwijającym,wktórymspórprywatnoprawnyzostajeprzez
współdziałaniesądu,powodaipozwanegowyjaśnionyizgodniezprawemprywatnymrozstrzy-
gnięty.Jeststosunkiemtrójstronnym:międzypowodemapozwanym,międzypowodemasędzią
orazmiędzypozwanymasędzią.Przezpowstanie,rozwójizgaśnięciestosunkuprocesowego
zdążasiędorozstrzygnięciatego,costanowiresiniudiciumdeducta.Treściąstosunkuproceso-
wegosąprawaiobowiązkistronisędziego.
ZdaniemJ.Kohlerastosunekprocesowyjeststosunkiemprawnym,któryzachodzimiędzystro-
97
nami,gdyżprawaiobowiązkiprocesoweskierowanesąniedosądu,leczdoprzeciwnikapro-
cesowego.Stosunekprocesowyjeststosunkiemwalki,wktórympodstawąjestzaczepka,atej
zaczepionymożeprzeciwstawiaćobronę.
E.Waśkowskiuważaproceszastosunekprawnyocharakterzeprywatnym(bo-pozastroną
98
czystoformalną-stronyniemusząstosowaćsiędowolisądu)itylkomiędzysądemastronami.
Dlategoteż-jegozdaniem-międzystronaminiemożebyćstosunkuprocesowego,gdyżwobec
siebiemająoneprawa,aniemająobowiązków.
