Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział5.Rodzajepostępowaniacywilnego
§2.Proces
45
I.Zasadniczymmodelempostępowaniarozpoznawczegojestproces.Proces
56
cywilnyjesttopostępowanie,wktórymsądrozpoznajeistniejącymiędzy
stronamispórprawnywdrodzerozstrzygnięciaobędącymprzedmiotemtego
sporustosunkuprawnymiwynikającychzniegoprawachpodmiotowychiobo-
wiązkach.Stądprocescywilnyjakorodzajogólnegopostępowaniacywilnegona-
zywasiętakżepostępowaniemspornym4.
Wdoktrynieprawaprocesowegocywilnegoprocescywilnydefiniujesię
57
wróżnysposóbiniemazgodnościpoglądównajegoistotę.Dominujejednak
ujmowanieistotyprocesucywilnegojakosporuprawnegoitoujęciewydajesię
najbardziejwłaściweiuzasadnione.Określenieprocesujakosporuprawnegojest
bowiemnajbardziejzwiązanezcharakteremprocesujakopostępowaniaspornego.
Spórprawny(albospóroprawo)oznaczaspóroistnienieprawapodmiotowego
wynikającegozjakiegośstosunkuprawnego(któregoistnienieteżmożebyćsporne)
ioistnienieodpowiadającegotemuprawupodmiotowemuobowiązku,atakże
oukształtowaniestosunkuprawnego,jeśliwokreślonychprzypadkachstosunek
takimożebyćnawiązany,zmienionylubrozwiązanyprzezsąd.
Takpojętapłaszczyznasporuprawnegojestszeroka-obejmujetakżespórofakty,
zktórychstronawywodzisweprawaiobowiązkistronyprzeciwnej.
Niektórzyautorzykwestionująokreślenieprocesucywilnegojakosporuprawnego,
posiłkującsięargumentem,żeniekiedywprocesiemożeniebyćwrzeczywistości
sporumiędzystronami.Wskazująoninaprzypadki,gdypozwanyniepodejmuje
obronyibądźniestawiasięnarozprawie,naskutekczegozapadaprzeciwkoniemu
wyrokzaoczny,bądźoświadcza,iżuznajepowództwo.
Wzwiązkuztymargumentemnależyzauważyć,żeokoliczność,iżpozwanynie
stawiasięnarozprawęiniepodejmujeobronyprzeciwkożądaniupowoda,awięc
niewdajesięwspórzpowodemnarozprawiesądowej,nieoznacza,żemiędzy
stronamisporuprawnegoniebyłoiniema.Skoropowódbyłzmuszonywystąpić
zpowództwemdosąduprzeciwkopozwanemu,toświadczytootym,żepozwany
kwestionowałjegoprawoiswójobowiązekalboteż,niekwestionująctegoprawa
iobowiązku,odmawiałzaspokojeniaroszczeniapowoda.Wmomenciewytoczenia
powództwaistniałwięcspóroprawomiędzystronami.Podobnierzeczsięma,gdy
pozwanydopuszczadoprocesu,mimoiżnastępnierezygnujezobronyiuznajepo-
wództwo.
4Nazwapostępowaniespornebyławcześniejterminemustawowym.Takitytułnosiłaczęść
pierwszadawnegokodeksupostępowaniacywilnego;por.teżtytułrozdziałuVIkodeksupostępo-
wanianiespornegoz1945r.iart.43i44tegokodeksu.
