Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
15
goriitożsamościowej,szerokorozbudowanakoncepcyjnierelacjaprzestrzeń-miejsce,
wreszciezaksjologizowanewznacznymstopniuodniesieniadozmianyczystratyprze-
strzennejwyrażającesiępoprzezfigurywędrowania,pozbawieniamiejsca,bezdomno-
ści.Wchodzącnagruntsamychjużliteratur,wpierwszymrzędziestaramsięwniknąć
wkondycjęmniejszościowegodomu,któryjestsakralnymcentrumprzestrzennym,
miejscemmocnym,alewliteraturachmniejszościowychwróżnysposóbzazwyczajna-
ruszonym,osłabionym.Domjestczęstopojmowanyjakosynekdochaojczyzny.Oczy-
wiste,żewksiążcekoncentrującejsięnazagadnieniachpowiązanychzetnicznością
itożsamościąetnicznąniemogłozabraknąćprzywołaniatakczęstychwinteresujących
nasliteraturachobrazów,idei,symboli,metaforojczyznyiojczystości,bodajwnaj-
bardziejbezpośrednisposóbwyrażającychmniejszościowąspecyfikęsamookreślania
isamopojmowaniasiępoprzezprzestrzeń.Wreszcieprzeniesionezplanuteoretycznego,
uogólnionegonaczytanetekstykwestiewypędzeń,dyslokacji,wędrówekbrzmiątutaj
tragicznątonacją,gdyżmniejszościoweprzemieszczeniarzadziejwynikajązwłasnej
woliidecyzjiniżnarzuconegosiłąprzymusu.
WrozdzialeVzajęłamsiębardzoistotnymi,częstouważanymizanajważniejsze
dlatożsamościetnicznej,kwestiamijęzykowymi.Podbudowateoretyczna,jakątuskon-
struowałam,sięgadoprimordialnychkoncepcjiHerdera,Humboldta,Fichtegozjednej
stronyidowspółczesnychteoriisocjo-iekolingwistycznychzdrugiej.Stądodukazania
ścisłegopowiązaniajęzyka,etnicznościitożsamościetnicznejprzechodzędozagadnień
związanychzwielokulturowością,poliglosjąijęzykamimniejszościowymi,apotemdo
istotnejzpunktuwidzeniaetnicznejroliliteraturykwestiipisma,językaliterackiego
isamejliteraturyjakoproduktupiśmiennego.Bezpośredniojużwtekstacheksploruję
problemjęzykaojczystegojakopodstawowegowyróżnikatożsamościowego,wysoce
zsakralizowanegoizesencjalizowanegomocąliterackiegoobrazowania.Tomniejszoś-
ciowapozycjawywołujetakiewzmacniającedziałanialiteraturywobecjęzyka.Efektem
tejpozycjisąkontrastowe,ukazanewkolejnympodrozdziale,literackokomunikowane
zjawiskadestrukcyjneidegradacyjne,tworzącepoważnezagrożeniedlajęzyka.Koń-
cowymwreszciezagadnieniemtegorozdziałujestmisjapisarskapolegającanazapisy-
waniu,czyliuwiecznianiusłów,któremogąprzetrwać,gdyżywyjęzykjużniebędzie
istniał.Samfakttakiegoformułowaniaprognozjęzykowychjestświadectwemrealnego
odczuwaniaprzeztwórcówsłabejkondycjijęzykówmniejszościowych
RozdziałVIiostatnidotyczyuetnicznionejreligiii,paralelnie,usakralizowanego
etnosu.Zakonieczneuznałamtuprzedewszystkimodwołaniesiędoujęciareligiijako
systemukulturowegowedługkoncepcjiCliffordaGeertza,eksponującegogłówniewy-
miarfunkcjonalno-społecznyreligii.Wtensposóbprościejjużmibyłoukazaćkluczową
dlategorozdziałukwestięrelacjireligii,etnicznościitożsamości.Jakoodrębne,bowar-
teszczególnejuwagi,wyodrębniłamzagadnienieidiosynkratycznejfunkcjireligii.Po
tejrozbudowanejrefleksjiteoretycznejczytaniatekstówdokonujęwedługkluczaopar-
tegonatrzechkonceptach-uetnicznionegoBoga,symbolikireligijno-etnicznejoraz
modlitwyiinnychrytuałówreligijnychodniesionychdoetniczności.Wrozdzialetym,
podobniejakiwpoprzednich,ażnaderwyraziścieujawniasięistotnarolaliteratury
wdziałaniachwzmacniającychetniczność.
Aneksy,któredołączamnakońcu,sąmateriałemściśleinformacyjnym.Prezentuję
wnichsylwetkitylkotychautorów,którychtekstychociażbyrazprzywołałamwksiążce.
