Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Zagadnienieprocesukształceniawdydaktyceogólnej
ogólnejW.Okońujmujeproceskształceniajako„uporządkowanywcza-
sieciągzdarzeńobejmującytakieczynnościnauczycieliiuczniów,ukie-
runkowaneprzezodpowiednidobórcelówitreściorazuwzględniający
takiewarunkiiśrodki,jakiesłużąwywoływaniupożądanychzmian
wuczniach”27.
Wtymujęciuprocesuwyraźnierozdzielonoprzedmiotoddziaływania
odjegowyników,coprowadzidozwróceniauwaginaaktywnośćucznia
(podmiotprocesu)orazjejefekt.Zaakcentowaniepodmiotowościkieruje
uwagęnauczniajakoosobę.Podejmowaneprzezniegodziałaniasąukie-
runkowanenazmianęwpoznawczejsferzeosobowości.
Jeszczesilniejpodkreślasięrangęuczniawkształceniuprzyodwo-
ływaniusiędohumanistycznegorodowodupojęcia„kształcenie”,według
któregostawaniesięosobynastępujeprzezpoznanie,moralneiduchowe
dążeniedouzyskaniawrażliwości.Kształcenieodnosisiędocałościcha-
rakteruosoby.Hans-GeorgGadamerprzywołujepojęciekształceniawzna-
czeniukultywowaniajakiejśpredyspozycji,czylirozwijaniaczegoś,co
człowiekjużposiada.Wprocesiekształceniato,cojestwykorzystywane
jakomateriał,zostajecałkowicieprzyswojone,dziękiczemuktośjest
kształcony.Oznaczato,żeopanowaniepewnychumiejętności(naprzy-
kładjęzykowych)niejestcelemkształcenia,leczjedynieśrodkiem,który
umożliwiawyjściepozato,coczłowiekdoświadczaibezpośredniopozna-
je.Whumanistycznymwymiarzekształceniewiążesięzwewnętrznym
procesemformowania,stawaniasię28.
BolesławNiemierkoprzedstawiakształceniejakokierowanieucze-
niemsię.Określajejakodziałanieedukacyjne,akcentująceemocjonalno-
-motywacyjneipoznawczeaspektyuczeniasię,prowadzącedoosiągania
celówoistotnejwartościspołecznej29.Wtejdefinicjimocniejzaakcento-
wanoaspektyprocesuuczeniasięodnoszącesiędosferosobowości
ucznia.Takieujęciekształceniarozszerzazakrespojmowaniauczeniasię,
dotychczassilniezwiązanegozpsychologiąuczeniasięprzezpodkreśla-
niezwiązkucelówzwartościami,cowłączadojegoznaczeniaaspekty
społeczneiepistemologiczne.Ważnejestpostępowanienauczycielikon-
centrującychsięnauczniachiopowiadającychsięzawartościowymista-
namirzeczy30.
Wszerokimujęciukształcenie1przedstawianeprzezStanisławaPal-
kę1łączypowyżejwymienionezakresy:nauczanie,czyliopanowywanie
wiadomościiumiejętności,przygotowaniedosamokształceniaorazwy-
27W.OKOŃ:Wprowadzeniedodydaktykiogólnej.Warszawa,PWN1987,s.1371141.
28H.-G.GADAMER:Prawdaimetoda.Zaryshermeneutykifilozoficznej.Przekł.B.BARAN.
Kraków,InterEsse1993,s.43145.
29B.NIEMIERKO:Kształcenieszkolne.Podręcznikskutecznejdydaktyki...,s.39.
30Ibidem,s.43.
