Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Zagadnienieprocesukształceniawdydaktyceogólnej
negowobecinnychprocesów.Wniniejszejpracyprzyjętozatem,żeter-
min„procesdydaktyczny”odnosisiędowszystkichprocesówwyróżnia-
nychwdydaktyce.
WpracachpedagogicznychwPolscewyrażenie„procesedukacyjny”
obejmujewszystkieprocesyrealizowanewinstytucjachedukacyjnych.
Termintenodnosisiędoogółudziałańedukacyjnychlubdocałościzabie-
gówzmieniającychjakośćżyciaczłowieka17.
Wceluokreśleniaprocesukształceniaiodróżnieniagoodprocesu
nauczania1uczeniasięodwołanosiędoznaczeniaterminów„nauczanie”
i„kształcenie”.Pomimowielokrotnieprzeprowadzanychanaliztychza-
gadnieńwciążodkrywanesąnoweichaspekty,cosprzyjapodejmowaniu
kolejnychpróbichdookreślenia.
Istotnywkładwdydaktycedlawyznaczeniasensunauczania
ikształcenia,zakresutreściorazistotnychcechprocesuwniosłyprace
ZygmuntaMysłakowskiegoiKonstantegoLecha.
Z.Mysłakowskiokreśliłnauczanie(uczenie)jakoprzyswajanietreści
względnieizolowanych,niewbudowanychgłębokowstrukturęosobowo-
ści.Dopierowykształceniejakowytwórprocesukształceniajestzwiązane
zosobowościąjednostki.Kształcićmożnafunkcjepsychiczne,działania
orazzachowaniaucznia18.Wuzasadnieniutakiegozakreśleniaznaczeń
tychpojęćZ.Mysłakowskiodwołałsiędomodelusytuacjidydaktyczno-
-wychowawczej,wktórejnauczycieliuczeńsąaktywnymiosobami.
Nauczycielorganizujesytuacje,wktóreuczeńpowinienbyćzaangażowa-
nydotegostopnia,iżbędziemiałpoczuciewspółtworzeniaich19.Uczeń
aktywnieustosunkowujesiędootoczenia,doistniejącychwnimzjawisk,
zdarzeń,codoprowadzadopowstaniajego„doświadczeniapierwotnego”.
Ukierunkowanieaktywnościucznianaosiągnięciewyższegoetapupozna-
niaprowadzidodostrzeżeniaprzezniegokonfliktuwjegodoświadcze-
niach,awrezultaciepowodujezmianywgląduwprzedmiot.Kolejnyetap
stanowirekonstrukcjarozumieniafaktów,zdarzeń,zjawisk,umożliwiająca
powstaniedoświadczeniazrekonstruowanego20.Procesuczeniasięjestna-
warstwianiemdoświadczeniaucznia.Zkoleiproceskształcenia1będący
jednązformuczeniasię1poleganakształtowaniustosunkówmiędzy
człowiekiemajegośrodowiskiemspołecznyminaturalnym.Wynikitego
procesustająsięskładnikamiosobowościczłowieka21.
17B.NIEMIERKO:Kształcenieszkolne.Podręcznikskutecznejdydaktyki.Warszawa,Wy-
dawnictwaAkademickieiProfesjonalne2007,s.36.
18Z.MYSŁAKOWSKI:Kształcenieidoświadczenie.Warszawa,PZWS1961,s.17.
19IDEM:Proceskształceniaijegowyznaczniki.Warszawa,PZWS1970,s.25.
20Ibidem,s.183.
21Ibidem,s.184.
