Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
KlausSessar
istnienia,musion-taknależyprzypuszczać-bardziejodpowiadaćtendencjomroz-
wojowymtychogólnychlekówiniepokojówniżtendencjomrozwojowymsamegozja-
wiskaprzestępczości.Strachprzedprzestępczościąjestwięcpochłanianyniejakoprzez
owelękispołeczneoogólniejszymcharakterze(Sessar1998:401inast.).Oczywiście
założenietoodnosisiętakżedomającychprzejściowyjedyniecharakter,aległęboko
sięgających,zaburzeńspołecznych,jakiewystąpiłynaprzykładwNiemczechpoupad-
kumuruberlińskiego,któryzapoczątkowałprocesyzmianyimodernizacjispołecznej,
włączniezutratąwcześniejszejtożsamości(doczegodoszłowprzypadkumieszkańców
byłejNRD).Cowięcej,założenietoodnosisiętakżedoprzestrzenispołecznej,awięc
naprzykładdobezpośredniejokolicymiejscazamieszkaniaczydalszegosąsiedztwa,
których-dosłowne-wyobcowanieniekonieczniemusiwynikaćzewzrostuprzestęp-
czości,leczzdezorganizacjispołecznejijejniekontrolowanegocharakteru.Teostatnie
wodpowiedziachnapytaniaankietyjednakłączonewłaśniezprzestępczością.
Jednoznacznegopotwierdzeniapowyższychtwierdzeńdostarczająobserwacjezokre-
sugwałtownejzmianyporoku1989,kiedytowystępowałaodwrotnazależnośćpomię-
dzypoczątkowowciążbardzoniskimnasileniemprzestępczościwwielkichmiastach
Niemiecwschodnich,ogarniętychjednakżestrachemprzedprzestępczością,aowiele
wyższympoziomemprzestępczościwmetropoliachNiemieczachodnich,gdziejednak-
żestrachprzedprzestępczościąbyłznacznieniższy.Wpóźniejszymokresie,gdynasile-
nieprzestępczościnawschodzieNiemieczrównałosięzzachodnioniemieckim,strach
przedprzestępczościązmniejszyłsiętam(Boers,Kurz1997:197inast.).
Podobniewyglądatowwypadkuzróżnicowaniapostawzewzględunapłećiwiek.
Wkażdymrazienapodstawieodpowiedzinastandardowepytaniadotyczącepoczucia
bezpieczeństwawtrakcieprzebywaniawieczorem,samotnienaulicywokolicywłasne-
gomiejscazamieszkanialubteżnapytaniadotycząceocenyprawdopodobieństwastania
sięwnajbliższymczasieofiarąnapastowania,napaściiuszkodzeniaciała,rabunkuitp.
kobietyiosobystarszewiekiemwykazująwyższypoziomstrachuniżmężczyźniiosoby
młode(niechodzituprzytymtylkooprzeciwstawieniestarszychkobietmłodymmęż-
czyznom),aczkolwiekwrzeczywistościtedwiepierwszekategoriemająowielemniej
powodówdoobawniżpozostałe4.Wwypadkukobietpowyższaprawidłowość,określa-
namianemparadoksustrachuprzedprzestępczością(Boers1991:57),jestszczególnie
godnauwagiwodniesieniudorozmiarówstrachuprzedzgwałceniemiwyższegowpo-
równaniuzmężczyznamistrachuprzednapaściąbeztłaseksualnego(np.rozbój).Para-
dokstennabierapodwójnegocharakteru,jeśliuwzględnićfakt,żewewłasnymmieszka-
niukobietywykazująniższypoziomstrachuniżmężczyźni,chociażrzeczywiściemają
onewtymwypadkuwięcejpowodówdoobaw.Jeślichodzinatomiastozgwałceniawy-
stępującepozaobrębemwłasnegomieszkania,azatemtakie,którychnależysięobawiać
zestronyobcychmężczyzn,pamiętaćtrzeba,żenawetprzyuwzględnieniurozmiarów
ciemnejliczby,chodzitutajobardzorzadkieprzestępstwo.Wkontekściegwałtownej
zmianyspołeczno-politycznejporoku1989problemtenurósłjednakdorozmiarównie-
zwyklepoważnegozagrożenia,jakożewnowychkrajachzwiązkowychNiemiecjeszcze
wroku199322%wszystkichrespondenteki36%młodszych(do30.rokużycia)re-
4
Rozkładyodpowiedziwyglądająinaczej,jeśliuwzględnićrównieżwiktymizacjęprzemocądomową
(Bilsky,Pfeiffer,Wetzels1993),któraniejestjednakżeprzedmiotemniniejszychrozważań.