Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PodstawowezałożeniaprojektuInsecuritiesinEuropeanCitieszpunktuwidzenia...
25
wistociepomiarustrachuprzedprzestępczością,pomimożepojęcietowogólewnim
niewystępuje,przyjmujesięprzezporównanieróżnychskalstrachu11.Problemsprowa-
dzasięjednakdotego,iżstrach(Furcht)ilęk(Angst)przynależądoróżnychwymiarów
pojęciapostawy12,atymsamympodlegająodmiennemupomiarowi.Kwestiazłożoności
terminównabrzmiewawwypadkuwprowadzeniazróżnicowanychwymiarówodnie-
sienia,jakniebezpieczeństwo,ryzyko,kryzys,zagrożenie,czasamirozumianeraczej
wabstrakcyjnysposób,niekiedybardzokonkretnie,czasamizkoleiwkategoriachpsy-
chologicznych,kiedyindziejznowuwsocjologicznych.Dotegodochodziprzestrzeń
społeczna,przezktórąpostawytakiesąkształtowane,zróżnicowananato,coglobalne
(świat),to,cozwiązanezmiastem(miastojakocałość)ito,comabardziejlokalnycha-
rakter(okolicazamieszkania,sąsiedztwo,dzielnica).
Dalszatrudnośćzwiązanaspecyficzniezomawianymprojektembadawczymwyni-
kłazdążeniadotego,abywpięciumiastacheuropejskich,wktórychprzeprowadzano
badania,zastosowaćmożliwiepodobnemetodyiinstrumentybadawcze.Najwyraźniej
ujawniłosiętoprzyopracowywaniukwestionariuszawywiaduilościowego:corespon-
denciwzwiązkuzichzróżnicowanymzapleczemspołeczno-kulturowymbędąrozumieć
podtakimipojęciami,jakstrach,poczuciebrakubezpieczeństwa,lęk,niepokójitp.iczy
wHamburgubędziemymiećdoczynieniaztakimsamymichrozumieniem,jakwAm-
sterdamieczywKrakowie?Podjęliśmytutajryzyko,znajdującesiętakczyowakpoza
sferąwspomnianychwcześniejtrudnościpojęciowych,któregorozmiarównieznaliśmy
iniemogliśmypoznać,atozewzględunabrakmożliwościprzeprowadzeniapilotażu
dokonującegoporównawczejanalizyzastosowanychpojęć.Stosunkowonajłatwiejsze
byłojeszczewprowadzeniepojęcia(nmiejskiego”)nproblemuspołecznego”przywyko-
rzystaniurozmaitychskojarzeń.Zadawanotakżebezpośredniepytaniaonbrakpoczucia
bezpieczeństwa”,nstrach”czynniepokój”.
2.2.„Poczuciebrakubezpieczeństwa”i„strach”jakoprzewodniepojęciaprojektu
badawczego
Niebędzieprzesadąstwierdzenie,iżwspółcześniemamyniepowtarzalnąszansęobser-
wacjinaszejplanetywtrakciewcześniejnieznanegoiwciążniedokońcarozumianego
procesugwałtowanejzmiany,którejistotasprowadzasiędotego,żeglobziemskimoże
byćpostrzeganywłaśniewsposóbjednolityjakoglob,który-przynajmniejpodwzglę-
demekonomicznymikomunikacyjnym-coraztobardziejsiękurczy.Oznaczato,że
11
Naprzykładwramachdwuczynnikowegoporównaniapytaniastandardowegozpytaniamiopracowa-
negoprzezBeckeraKwestionariuszainterakcjistrachuBoers(Boers1991:281inast.)uzyskałtrafność
ograniczonądosferyosobistej.Pytaniestandardowekorelowałonajsilniejzczynnikiemnstrachprzed
doznaniemuszkodzeniaciała”(tau-b=.472).
12
Zgodnieznajbardziejprzekonującymrozróżnieniemstrach(Furcht)jestnemocjąunikaniaświadomie
rozpoznanego,zazwyczajzewnętrznegobezpośredniegozagrożenia”,natomiastlęk(Angst)jestnemocją
unikaniapostrzeganego,alewznacznymstopniunierozpoznanegozagrożenia”.Zagrożeniejakopoje-
dynczybodziecniejestjednakuznawanezacośwystarczającegodladokonaniaprecyzyjnegorozróż-
nienia.Przeciwnie,jakodalszekryteriumodgraniczającetraktujesięsubiektywnąocenęsposobupo-
radzeniasobieznim(coping):ucieczkęlubunikaniewprzypadkustrachu,bezradność,dezorientację
wprzypadkulęku(Lazarus,Launier1978:319inast.;portakżeBoers1991:42inast.oraz198inast.).
