Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
KlausSessar
rozwójwypadkówwjednejczęściświatawywierawpływnainnejegoczęści,aregio-
nalizacjaczyteżnlokalizacja”izwiązaneznimiograniczeniezasięguistotnychproble-
mówstająsięcoraztomniejprawdopodobne.Tojednakzacieraichwyraźnekontury,co
utrudniazapanowanienadnimi,arównocześnieograniczanesąmożliwościichkontroli
iodpowiedzialnośćzaowąkontrolę.
Słowemmającymtutajzasadniczeznaczeniejestglobalizacja.Oznaczaonoprzede
wszystkimogólnoświatowe,wzajemnepowiązaniedawniejnarodowychlubregional-
nychsystemówekonomicznychwzakresieprodukcjiiusług,aletakżenowe,przebiega-
jącewrealnymczasiezróżnicowanemożliwościkomunikacjiprzywykorzystaniuróż-
norodnychnowoczesnychśrodkówtechnicznych,zapomocąktórychcałyświatmoże
znaleźćsięwkażdymdomu.Podstawowymmotoremglobalizacjijestmaksymalizacja
zyskówprzywykorzystaniuekstremalnejracjonalizacji,którejpodporządkowanezo-
stająwszelkieprocesyekonomiczne,alewcoraztowiększymstopniutakżespołeczne,
comożeprowadzićdopoważnychzagrożeńcywilizacyjnychorazszkóddlaposzcze-
gólnychjednostek.Możnatuwskazaćróżnorodneprzykładyzobszaruekonomii(brak
pracym.in.jakotrwałakonsekwencjamiędzynarodowychfuzjikoncernów),ekologii
(zmianyklimatycznespowodowaneemisjązanieczyszczeń,wymieranielicznychga-
tunkówzwierzątiroślin,niepohamowanezużycieniektórychzasobównaturalnych),
techniki(trudnościwopanowaniuiawaryjnośćelektrownijądrowych),biotechnologii
(manipulacjegenetyczne,zatruciełańcuchapokarmowego)czyepidemiologii(AIDS,
SARS,BSEiptasiagryparozpowszechnianaprzezwędrowneptaki).Wpełnymrozkwi-
ciejesttakżeglobalizacjaterroryzmuizorganizowanejprzestępczości.Iwreszciemamy
doczynieniazutratąznaczenia-przynajmniejwEuropie-granicypaństwowej,jako
instrumentukontroliisterowania,atakżesymboluidentyfikacjikulturowej.
Chociażniektóreztychzjawiskwystępująjedyniewizolowanysposób,łączniesą
onepostrzeganewkategoriachnarastającegoscenariuszazagrożeń.Jednązkonsekwen-
cjijestbezradność(nbezradnośćwstosunkudozróżnicowanegoizakrojonegonawiel-
kąskalęuniwersumspołecznego”;Giddens1991:191),poczuciewydanianapastwę
niepewnościipoczuciebrakubezpieczeństwa.Comogęjeszczebezobawyjeść?Czy
muszęzrezygnowaćzurlopuzewzględunazagrożenieterrorystyczne?Czywcześniej
występowałotylekatastrofalnychpowodzi,huraganów,okresówsuszycoobecnie?Czy
zostanęzwolnionyzpracy,dlategożemojafirmaosiągawysokiezyski?Pływalnieiklu-
bymłodzieżowesązamykane,aotwierasięnowewięzienia?Co,jużtylkozprezerwa-
tywą?nCoraztomniejchodziwięcoto,czyjedzeniejestdobre,okolicazamieszkania
ładna,apartnerseksualnyatrakcyjny,leczwcoraztowiększymstopniuoto,czyto
wszystkojestbezpieczne”(Golbert2003:20).
Obszernaliteraturazajmujesiędzisiajnowymiformamibrakupoczuciabezpieczeń-
stwawświetlenarastającejglobalizacjiiwynikającychstądzagrożeń.Dotyczytotakże
erozjirzadkowcześniejkwestionowanejpewnościoczekiwań(Bonß1997),przezktóre
topojęcierozumiano,najogólniejrzeczujmując,gwarancjepokojusocjalnego(włą-
czającwtowolnośćodprzemocy),pewnośćplanowaniażyciowego(włączającwto
pewnośćzatrudnienia),stabilnośćpowiązańspołecznych,atakżedobresamopoczucie
społecznewramachnienaruszonejwspólnoty(por.Hermann,Sessar,Weinrich2002:
254inast.orazprzywoływanatamliteratura).WartotuprzypomniećsłowaUlrichaBe-
cka,któryzauważa,iżnastępujeprzechodzenieodspołeczeństwnierównościdospołe-
