Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
KlausSessar
kogo?Jakieśrodkiwtymzakresiemogąredukowaćistniejącelubprzyszłeformy
poczuciabrakubezpieczeństwawspołeczeństwachmiejskichlubimzapobiegać?
Wzwiązkuztakrozbudowanymzakresemtematycznympytańniezbędneokazało
siędokonanieistotnychograniczeńsamegopodejściabadawczego.Itaknaprzykład
wramachwybranejtematykimieściłobysięwzasadzierównieżuwzględnieniewoma-
wianychbadaniachmiastczyteżichdzielnic(przedmieść)dotkniętychekstremalnymi
formamiodrzuceniaspołecznego,typunp.banlieueswefrancuskichwielkichmiastach
(zewzględunamasowąrewoltękońcaroku2005,którejprzejawyodnotowywanojed-
naktakżewcześniej).Zapewnejednakwtakimwypadkubędącewdyspozycjinarzędzia
badawczeokazałybysięcałkowicienieadekwatne,pomijającjużto,żekonwencjonalna
terminologiawykorzystywanawbadaniachpoczuciabrakubezpieczeństwacharaktery-
stycznegodlawielkichmiast,wtymzjawiskastrachuprzedprzestępczością,musiałaby
wówczaszostaćzasadniczozmodyfikowana.Taksamozrezygnowanozuwzględnienia
wbadaniachdzielniczamożnych.Coprawdatendencjatakichdzielnicdosamoizolacji
wpostacitzw.gatedcommunitiesmieścisięznakomiciewtemaciebadań,arówno-
cześniezaczynająsięonecoraztobardziejrozpowszechniaćwEuropie(np.weFrancji
wpostacitzw.résidencesclôturées),wtymtakżewwielkichmiastachbyłychkrajów
blokuwschodniego(aczkolwieknajrzadziejzdająsięonewciążwystępowaćwNiem-
czech,oczymświadczyfakt,żewzorcoweosiedletegotypuonazwieArkadiawPocz-
damiepozostajedodzisiajwznacznymstopniuniezamieszkałe).Wydajesięjednak,
żewtakiejsytuacjibyłobyniezwykletrudnoodróżnićnrzeczywiste”poczuciebraku
bezpieczeństwaodtakiegopoczuciaocharakterzenwypielęgnowanym”,wywodzącym
sięzposiadanegostatususpołecznego(por.Dilling2006).Typowymiwydawałysięna-
tomiasttedzielnicemiast,którezewzględunaswójskładludnościowy,typzabudowy
istan,wjakimsięonaznajduje,poziombezrobocialubdeficytywinfrastrukturzecha-
rakteryzowałysięponadprzeciętnymnasileniemproblemów,aczkolwiekniewtakim
stopniu,abyczynićznichterenynponiechane”przezspołeczeństwo,doktórychosoby
zzewnątrzniemająwstępu(no-go-areas).
Wnastępnejkolejnościnależałodokonaćsprecyzowaniaformnaukowegopodejścia
doproblemubadawczego.Wzwiązkuztymprzedewszystkimnależyjeszczerazpo-
wrócićdopojęcianryzyko”,które-jaktojużwcześniejpodkreślono-stanowipunkt
odniesieniadlawieluformpoczuciabrakubezpieczeństwaprzewijającysięnieustannie
wtemaciebadawczym.WznanejpracyUlrichaBeckaSpołeczeństworyzykaryzykoma
nupostaciowiony”charakter,np.umieranialasów,magazynowaniaodpadównuklear-
nychczyobecnościsubstancjiszkodliwychwproduktachspożywczych.Ryzykomo-
dernizacyjnejestwięcpojmowanejakonzgeneralizowanyproduktprzemysłowejma-
szyneriipostępu”(1986:29;podkreślenieworyginale).Takiepodejściebudzisprzeciw,
oczywiścieniezewzględunakwestionowanieistnieniatakichfizykalno-chemicznych
stanów,alezewzględunatraktowanieryzykajakoczegośrealnego,cotkwiwowych
stanach.Tymczasemzgodniezinnymipoglądaminryzykoniejestrzeczą,jestsposobem
myślenia,mającymwdodatkuwysocezłożonycharakter”(Douglas1992:46).Ryzyko
jestmetaforąlubraczejformąobserwacjiczypostrzeganiawzależnościnaprzykładod
własnejbezpiecznejlubniesytuacji.Imbardziejdanespołeczeństwoczułosię(uważało
się)dotychczasbezpiecznie,wtymbardziejlękliwysposóbbędzieonoreagowaćnanowe
iwswychkonsekwencjachnieprzewidywalnezjawiskaitraktowaćjejakoryzyko.Ztego
