Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
7.Wypowiedź
57
jakonznakigłosowe”(
tῆglωVῆgσnugῖo
)
94
,zaśsamlogosjestro-
zumianyjakowypowiedźlubformułasłownawypowiadanana
głos(
tῇlωVῇ
/
ugtὰl0όγγ0υ
),którajestostatecznieprzeciwsta-
wionamyśli(
δiάV0io
)orazprzekonaniu(
δόξo
)
95
.Tedwastany
mentalneróżniąsięodwypowiadanegonagłoslogosutym,że
znajdująsięwyłączniewduszy,choćmająanalogicznądoniego
strukturępodmiotowo-orzecznikową
96
.
CentralnymtypemlogosuanalizowanymprzezPlatona
jestzdanieoznajmujące,czylizdaniewypowiadająceprawdę
lubfałsz,składającesięznazwyiczasownika(nTeajtetsiedzi”,
nCzłowieksięuczy”).OstatecznielogoswSofiściemożnazdefi-
niowaćjakopołączenie(dosłownie:splecenie,
συuπλ0Kή
)nazwy
iczasownika
97
.Terminlogosnieoznaczatuwięcmyśli,po-
jęcia,czyteżsąduwyrażanegoprzezzdanie,alepewnąformułę
słowną.Jeślijestwpojęciulogosuzawartyjakiśelementro-
zumowy,towłaśniewfakcie,żelogosemmożebyćtylkotaki
ciągsłów,któremuzostałanadanapewnastruktura–struktura
rozumowa,wynikającazpoznaniarzeczywistościprzezintelekt
ipodziałujejnarodzaje,struktura,któramasłużyćoddaniu
przezsłowarelacjiistniejącychmiędzyrzeczami(pragmata)wre-
alnymświecie
98
.Osobnąsprawąjestpytanie,czydlaPlatonapo-
jęcielogosuipojęciezdaniaoznajmującegosąfaktycznierów-
noznaczne(por.niżej).Innetekstypokazują,żegreckiepojęcie
logosu(równieżwtymzawężonymznaczeniu,którenastuinte-
resuje)jestowieleszerszeniżwspółczesnepojęciezdania;widać
toszczególniedobrzewujęciutematulogosuprzezArystotelesa.
94Por.Soph.261e–262aoraz262d8–e1.
95Ostatecznaformułaodróżniającalogosodmyślibrzmi:nStru-
mień,którywychodziodniej[scil.odmyśli]poprzezustawrazzroz-
legającymsiędźwiękiem,nazywasięwypowiedzią(
Τὸδέγ’ἀπ’ἐKg{Vng
ῥg6uoδiὰt06σtόuot0giὸVugtὰl0όγγ0υKέKλntoiλόγ0g
)”,por.Soph.
263e7–8.
96Por.Soph.263d6–e8.
97Por.Soph.262c5–7,d4.
98Natematpołączeniarzeczywlogosiepor.Soph.262e12–14oraz
263d1–4.
