Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
56
Wstęp
samejrzeczywistości–awięcprzedewszystkimaspektformalny
rzeczy,któryodpowiadapojęciuorazdefinicji;logoswtymzna-
czeniustajesięniekiedysynonimemformy
92
.
WkontekścieanalizPlatonaiArystotelesadotyczących
strukturylogosu(Sofista,Hermeneutyka,Poetykar.20)inte-
resujenasoczywiściepierwszagrupaznaczeń,wobrębiektórej
terminlogoszwiązanyjestzmowąimówieniem.Wramachtych
analizlogosoznaczaprzedewszystkimpewnegorodzajuwypo-
wiedźjęzykową,niezaśmowęludzkąwogólności.Dlatego
teżjakostandardowetłumaczenieterminulogosbędęstosować
polskiterminnwypowiedź”.Terminten,jeślirozumiećgood-
powiednioszeroko,obejmujeswoimzakresemwiększośćużyć
terminulogosnależącychdopierwszejgrupyznaczeniowej,
azarazemwskazuje,żeprzedmiotemzainteresowaniaPlatona
iArystotelesasątylkoterodzajemowy,któremająjużjakąś
strukturę,sąwpewiensposóbzłożone(pojedynczywyraznie
jestjeszczewypowiedzią).Stosowaneprzezobufilozofówpo-
jęcielogosunieobejmujebowiempojedynczychsłów,wyklucza
równieżtakiezłożoneciągiwyrażeń,któreniesąwżadensposób
ustrukturyzowane(por.niżej).
Powstajepytanie,nailedlarozważanegotupojęcialogosu
istotnyjestaspektrozumowy,którywidocznyjestwdrugiej
itrzeciejgrupieznaczeńterminu.WSofiściepoczątkowoPlaton
ujmujelogosbardzoogólnie,stwierdzamianowicie,żenlogospo-
wstajeunas[tj.uludzi]dziękiwzajemnemusplataniusięform”
(
δiὰγὰptὴVἀλλήλωVtῶVgiδῶVσυuπλ0KὴVὁλόγ0gγέγ0VgV
ἡuῖV
)
93
.Wtakiejformuletermintenmógłbybyćnawetokreś-
leniemmyślenialubrozumnościwogóle.Jednakdalszyciąg
rozważańpokazuje,żewPlatońskiejanalizielogosuchodzi
opewienkonkretnyrodzajmowy,niezaśomyślenie:składniki
logosu,czylinazwa(onoma)iczasownik(rhēma),sązdefiniowane
intelekt:nmożnośćrozumowa”,Met.IX.2,1046b2;nczłowiekżyje
takżedziękirozumowi”,Polit.VII.13,1332b5.
92Por.np.Dean.II.4,416a18;Met.VII.10,1035b27–31;Met.
VII.15,1039b20–26.
93Por.Soph.259e4–6.
