Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BogusławMilerski
miTischneraijegonastępcówpedagogikadialogubyłarozwijanaprzezJanusza
Tarnowskiego.Jużnapoczątkulat70.XXw.ukazałasięjegorozprawahabilitacyj-
naProblemchrześcijańskiejpedagogikiegzystencjalnej,wktórejkoncepcjęwychowania
budowałnasyntezieklasycznejfilozofiidialogu,egzystencjalizmuipersonalizmu
katolickiego(1974).Cechątychpracbyłoodrzucenieesencjalizmu,awięcpostrze-
ganiaczłowiekazperspektywymetafizycznejistotybytu,narzeczmyśleniaegzy-
stencjalnego,któregoźródłemjestdoświadczenie.Przykładtrzecijestnajbardziej
wymowny.Wmojejopiniiprzełomemiakceleratoremwrozwojupedagogikidia-
loguwPolscebyłoukazaniesiępublikacjiwywodzącejsięzówczesnegocentrum
pedagogikiakademickiej.MamtutajnamyśliksiążkęJoannyRutkowiakz1992r.
Pytanie,dialog,wychowanie.Toonataknaprawdęzrewaloryzowaławodbiorześro-
dowiskowymnaukowyiwychowawczypotencjałpedagogikidialogu,jakidała
impulsdodalszychbadań.Istotnymwyznacznikiemmerytorycznympedagogiki
Rutkowiakbyłoposzerzenieklasycznejmyślidialogicznejodialogikęwynikającą
zhermeneutykifilozoficznejipragmatyzmu.świadectwemszerokiegorozumienia
pedagogikidialogujest–wspomnianywewstępiedoprezentowanegoartykułu
–dorobekśrodowiskazintegrowanegowokółcyklicznychkonferencjiorganizo-
wanychprzezAkademięPedagogikiSpecjalnejim.MariiGrzegorzewskiejwWar-
szawie,którychsiłąsprawcząjestdziałalnośćDorotyJankowskiej.Owocemtych
konferencjijestwielotomowaseriapublikacjipoświęconychpedagogicedialogu1.
Analogicznatendencjadoszerszegopostrzeganiamyślidialogicznejpojawiłasię
nagrunciepedagogikireligii.Jejilustracjąsądwatomytematycznepółrocznika
UPaedagogiaChristiana”z2010roku(t.25,t.26)wydanepodredakcjąJerzegoBa-
growicza.
Konkludując,możnastwierdzić,żematrycamerytorycznawspółczesnejpe-
dagogikidialogubazujeniewątpliwienaklasycznejfilozofiidialogu.Dodatkowo
włączonesądoniejkoncepcjedialogu,aszerzej–komunikacjiidyskursuimpliko-
waneprzeztradycjęhermeneutyczną,neopragmatyzm,teoriękrytycznąipowsta-
łewtychnurtachkoncepcjekulturyispołeczeństwa.Ztakiegosynkretycznego
ujęciawyłaniasięobrazpedagogikidialogujakoteorii,którawwarstwieantropo-
logicznejakcentuje–obokrelacyjnościbytuludzkiego–znaczeniedoświadczenia,
wolności,przygodnościczłowiekaijegoodpowiedzialnościzawłasnyprojekteg-
zystencjalny.Kluczowąrolęwtymprojekcieodgrywająnietylkokategoriedialogu
ispotkania,leczrównieżwzajemniepowiązaneideerozumieniaiinterpretacjiher-
meneutycznej.Rozumieniehermeneutycznestanowibowiemzasadniczyaspekt
egzystencjalnyorazmetodologicznąpodstawętworzeniateoriikształcenia.Ztej
perspektywypedagogikadialoguwpisujesięwszerszątradycjęuprawianiapeda-
gogiki,amianowiciewparadygmatpedagogikihermeneutycznej.
1
Cykl,naktóryskładasiętakżeprezentowanapublikacja,rozpoczynatom:Pedagogikadialo-
gu.Dialogwarunkiemrozwojuosobowegoispołecznego,red.E.Dąbrowa,D.Jankowska,Wydawnictwo
APS,Warszawa2008;wnastępnychlatachukazałysiękolejnetomyPedagogikidialogu.
26
