Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pedagogikadialogujakopedagogikahermeneutyczna
refleksjiuznanorzeczywistośćspecyficznieludzką.Najogólniejmówiąc,rzeczy-
wistościątąbyłoto,cowynosiczłowiekaponadświatnatury.Wtakimujęciubyłto
zjednejstronyobiektywnyświatducha/kultury,natomiastzdrugiejsubiektywna
osobowośćduchowa,zwanaosobowościąkulturalną.Zakładano,żeświatducha/
kulturyiosobowośćduchowa/kulturalnasązesobąskorelowane,stanowiącobiek-
tywnyisubiektywnyprzejawtego,cospecyficznieludzkie.Wjęzykupedagogiki
kulturaiosobowośćkulturalnabyłyujmowanejakostrukturysensówiwartości.
Strukturytepozwalałynarozumienieposzczególnychpostaciżycialudzkiego
wkategoriachznaczących,awięcwkategoriachmającychznaczeniecałości(zper-
spektywysensów),oraznaichwartościowanie(zperspektywywartości).Podru-
gie,zametodologicznąpodstawębadaniaducha/kulturyiprocesówkształtowania
osobowościkulturalnejuznanohermeneutycznąteorięnaukhumanistycznych.
Wodróżnieniuodnaukempirycznych,któreujmująrzeczywistośćwkategoriach
faktówempirycznych,naukihumanistycznezajmująsięświatemznaczeńdostęp-
nympoprzezidentyfikacjęsensówiwartościtworzącychświathumanum.Klu-
czemdobadaniategoaspekturzeczywistościjestrozumieniewujęciu,jakitemu
pojęciunadałatradycjahermeneutyczna.Abyuniknąćnieporozumień,wszak
pojęcierozumieniafunkcjonujerównieżwodmiennychznaczeniach,zazwyczaj
piszesięorozumieniuhermeneutycznym.Rozumieniehermeneutycznejakopo-
stępowaniebadawczemacharakterinterpretacyjny.Stądteżpedagogikahumani-
stycznaopierasięwwarstwiemetodologicznejnaprocedurachinterpretacyjnych.
Niechodzitujednakointerpretacjęwznaczeniuogólnym,leczointerpretację
podlegającąrygoromhermeneutyki.Interpretacjajestwięcrozwiniętymrozumie-
niemhermeneutycznym.Oznaczatozarazem,żemetodologicznąpodstawąpe-
dagogikihumanistycznejjestprocesrozumienia/interpretacjiodwołującysiędo
założeńhermeneutykifilozoficznejipedagogicznej.
Ujęcietakietłumaczygenetycznyzwiązekpedagogikihermeneutycznejzpe-
dagogikąhumanistyczną.Tymniemniejfaktycznepowstaniepedagogikiherme-
neutycznejdokonałosięwdrugiejpołowieXXw.Wlatach50.XXw.ideępedago-
gikijakonaukihermeneutycznejzaczęligłosićFlitner(1958,s.13inast.),Weniger
(1990,s.179inast.)iBollnow(1966,s.130).W1971r.Bollnowwnastępującysposób
skonkludowałprzekształceniepedagogikihumanistycznejwpedagogikęherme-
neutyczną:UWrzeczywistościnależałobyrelacjęrozumiećwtakisposób,żeistnieją
dwauwarunkowanehistorycznieokreśleniatejsamejkwestii.Tam,gdziewcześniej
mówionohumanistyczny,dzisiajnaogółmówisięhermeneutyczny”(1971,s.693).
Celemhermeneutycznegougruntowaniapedagogikihumanistycznejbyłroz-
wójpedagogikizwykorzystaniemwielościpozycjihermeneutycznych.Klasycz-
nymipunktamiodniesieniastałysiękoncepcjefilozoficzneMartinaHeideggera
iHansa-GeorgaGadamera.Wpóźniejszymokresiezakresinspiracjiposzerzono
onajnowszepozycjehermeneutykifilozoficznejiteoriękrytyczną.Wtymkon-
tekściepedagogikahermeneutycznasformułowaławłasneujęcieteoriikształcenia,
opracowałametodologiębadańpedagogicznychwtradycjinaukhumanistycznych
23
