Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Ograniczenieprawrzeczowychwdrodzewywłaszczenia
wsposóbszeroki(wtympojęciuzawierasięmienie,niezaśtylkojednozprawrzeczowych)55.
Potrzecie,normykonstytucyjnemajązazadaniezapewnieniejaknajszerszejochronyoby-
watelom,comauniemożliwićnadmierneingerencjeustawodawcy.Temuzaśsłużyuniwer-
salnośćpojęć,którymiposłużonosięwKonstytucji.Poglądytesązbieżnezorzecznictwem
TrybunałuKonstytucyjnego,któryrównieżzwracałuwagęnakoniecznośćszerszegoaniżeli
wustawodawstwiezwykłymrozumieniaomawianegozwrotu56.
Brzmienieart.21ust.2Konstytucjiprowadzidowniosku,żeustrojodawcazaszczegól-
nieważneuznałograniczeniemożliwościingerencjiwprawowłasnościwyłączniezewzglę-
dunakoniecznośćrealizacjicelówpublicznych.Wzwiązkuztymzasadniczeznaczeniema
prawidłowezdefiniowanietychcelów,traktowanychjakozamierzeniadającepodstawędo
wywłaszczenia.Jesttokwestiaotyleistotna,żetoodwoliustawodawcynzwykłego”uzależ-
nionostworzeniekatalogutychcelów,coczasem,wwyjątkowychsytuacjach,możeprowa-
dzićdodalekoidącejdowolnościwtymzakresie.Ustaleniawymaga,czyistniejąjakiekol-
wiekkonstytucyjneograniczenia,wramachktórychmożebyćkształtowanykatalogcelów
publicznych,czyteżustawodawcamazupełnąswobodęwichdoborze.Niemożnabowiem
zapominać,żeniejednokrotnieustawodawcazwykłynadajenormomprawnymbrzmienie,
którejestodzwierciedleniempewnychtendencjiideologicznychlubzałożeńpolitycznych,
cowefekciemożeoznaczaćichsprzecznośćzewzorcemkonstytucyjnym.Rozstrzygnię-
cietegoproblemuwymagaodwołaniasiędowyrażonejwart.2KonstytucjiRPzasady
państwaprawnego.Wynikazniejciążącynaustawodawcyobowiązektworzeniaregulacji
prawnychzgodnychzwzorcamikonstytucyjnymi.Jeżeliuwzględnisięprzytymgeneralną
normękonstytucyjną,wmyślktórejRzeczpospolitaPolskajestdobremwspólnymwszyst-
kichobywateli(art.1Konstytucji),tomożnazałożyć,żedemokratycznepaństwoprawajest
powołanezarównododziałaniawinteresiewszystkichobywateli(winteresiepowszech-
nym),jakidoochronyinteresówindywidualnych,oiletylkoichrealizacjaniepozostaje
wsprzecznościzobowiązującymprawem57.Nadtoograniczonadominimumpowinnabyć
możliwośćpodejmowaniaarbitralnychrozstrzygnięć,coodnosisięzwłaszczadopraktyki
organówadministracjipublicznej58.Wprzypadkudefiniowaniacelówpublicznychmato
kapitalneznaczenie.Konstytucyjnyobowiązekdziałaniawinteresiepowszechnympozwala
założyć,żeustawodawcabędzietworzyłnormy,wyważajączarównointeresspołeczności
(obywateli),jakiinteresyindywidualneiustaliregułypozwalającenarozstrzygnieciesporu
wraziekolizjitychinteresów.Konsekwencjątakiegozałożeniajestskierowanydoustawo-
dawcypostulatskonstruowaniakatalogucelówpublicznych,którybędziestanowiłodzwier-
ciedleniepotrzebogółu-azatembędziewyrażałinteresponadindywidualny,zaśjegotreść
niebędziebudziławątpliwości59.Wypadawobectego,codozasady,podzielićstanowisko,
55
Por.SylwiaJarosz-Żukowska,Konstytucyjnazasada...,s.36inast.
56
Zob.wyrokTrybunałuKonstytucyjnegozdnia14marca2000r.,sygn.P5/99(OTK2000,nr2,poz.60)
orazwyrokzdnia12kwietnia2000r.,sygn.K8/98(OTK2000,nr3,poz.87).
57
Por.S.Jarosz-Żukowska,Prawodowłasności...,s.265.
58
Por.I.Bogucka,Państwoprawneaproblemuznaniaadministracyjnego,nPaństwoiPrawo”1992,nr10,
s.32inast.
59
ZgodniezorzecznictwemTrybunałuKonstytucyjnegozzasadydemokratycznegopaństwaprawnegomożna
