Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Pojęcieikonstrukcjanormatywnawywłaszczenia
21
dużymstopniemogólności,aprzeztostanowiącąwygodneuzasadnieniewywłaszczenia.
Wpostępowaniachozwrotwywłaszczonychnieruchomościnierzadkodużetrudności
budziustalenie,czydokonanepodrządamiwspomnianejustawywywłaszczenierzeczy-
wiścienastąpiłonacelpubliczny40.Pojęcienceluużytecznościpublicznej”należyniewąt-
pliwiedokategoriitzw.klauzulgeneralnych,którewinnybyćstosowanezeszczególną
ostrożnością.Wpraktycedosyćczęstobyłoonowewidentnysposóbnadużywanewcelu
dokonywaniawywłaszczeńnaszerokąskalę.
Ustawazdnia12marca1958r.ozasadachitrybiewywłaszczanianieruchomości
zostałauchylonaprzezustawęzdnia29kwietnia1985r.ogospodarcegruntamiiwy-
właszczaniunieruchomości41.
Cechącharakterystycznątejregulacjibyłozkoleito,żewodniesieniudocelówwy-
właszczeniaprzepisart.46ust.2ustawynieoperowałjużpojęciemnużytecznościpu-
blicznej”
.Wymienionownimcelepubliczne,naktóremogłozostaćdokonanewywłasz-
czenie,niemniejjednakustawodawcazawarłwnimtakżeklauzulęgeneralną,którąbyły
ninneoczywistecelepubliczne”(art.46ust.2pkt5ustawy).Tegorodzajusformułowanie
nadalstwarzałoproblemyinterpretacyjne,uznaniuorganuorzekającegoowywłaszczeniu
pozostawiającocenętego,cojest,aconiejestnoczywistymcelempublicznym”
.
Wywłaszczeniemogłoprzybraćpostaćzarównoodjęcia,jakiograniczeniaprawa
rzeczowegonanieruchomościorazobejmowaćcałąlubtylkofragmentnieruchomości.
Niewątpliwymkrokiemnaprzódbyłonałożenienaubiegającegosięowywłaszczenie
obowiązkuokreśleniaceluwywłaszczeniawrazzuzasadnieniemkoniecznościnabycia
nieruchomościnatencel(art.51ust.1pkt2ustawy).Nauwagęzasługujerównieżfakt,
iżwywłaszczeniemogłonastąpićwyłącznienarzeczSkarbuPaństwalubgminy(art.50
ust.1),cowsposóbbezdyskusyjnywyłączałomożliwośćdokonaniawywłaszczenianp.
narzeczprzedsiębiorstwpaństwowych.Nieoznaczałotowszakże,żejużpodokonaniu
wywłaszczenianiebyłomożliweprzekazanienieruchomościtakiemuprzedsiębiorstwu
dlarealizacjicelupublicznego.
Zaletąomawianegounormowaniabyłoto,iżwprostustanowionownimzasadę,że
warunkiemwszczęciapostępowaniawywłaszczeniowegobyłouprzednieprzeprowadzenie
rokowańzwłaścicielemnieruchomości.Uregulowanywewspomnianejustawiemodelwy-
właszczeniastanowiłpunktwyjściadlaprzystosowaniatejinstytucjidorealiówzmienio-
nychpo1989r.stosunkówgospodarczo-społecznych.Wobecnieobowiązującymstanie
prawnymwywłaszczenie,wsposóbkompleksowy,zostałouregulowanewustawiezdnia21
sierpnia1997r.ogospodarcenieruchomościamiwprzepisachDziałuIII,Rozdziału4tej
ustawy(art.112inast.).Przepisart.112ust.2u.g.n.stanowi,żenwywłaszczenienierucho-
mościpoleganapozbawieniualboograniczeniu,wdrodzedecyzji,prawawłasności,prawa
użytkowaniawieczystegolubinnegoprawarzeczowegonanieruchomości”
.
40
Por.wyrokNSAzdnia20lutego2008r.,sygn.aktIOSK172/07-Lexnr456263.
41
Dz.U.nr22,poz.99,zezm.
