Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Częśćpierwsza:Próbyokreśleniakomizmu
................................................................
51
przedstawieniowymi,wielewspółmniemańocechachjego,nawetniedanych
wjegoaktualnymwyglądzie”(s.30).Pierwszymobiektywnymwarunkiem
ujawnieniasiękomizmujestwięczaistnienieniewspółmiernościzjawisk
obiektywnychznaszyminastawieniami.Nastawieniaoczywiściesięzmie-
niają,stareustępująmiejscanowym,cowrezultacieprowadzidotego,że
niektórezjawiska,doniedawnauznawanezakomiczne,przestajątakiebyć,
ponieważstająsięzgodneznowopowstałyminastawieniami(naprzykład
nowekierunkiwsztuce,nowamodaitakdalej).
KoncepcjaLissypozwalaracjonalniewytłumaczyćfaktwzględnościkomi-
zmuipłynności,przesuwalnościzakresuprzedmiotówkomicznych.WNie-
zgodnośćznastawieniami”toodmienneoddotychczasrelacjonowanychsfor-
mułowaniekoncepcji,którąnazywamywtejpracykoncepcjąodchyleniaczy
odbieganiaodnormy,podwarunkiemoczywiście,żepojęciuWnorma”nada
sięszerokieznaczenie.Nastawienianaszeniesąprzecieżniczyminnymniż
Wprzedstawieniami”iWmniemaniami”dotyczącymizjawisk,zdarzeńlubsto-
sunkówmiędzyelementamijakiegośprzedmiotu,zktórymiwielokrotniesię
stykaliśmy,aktórewobectegouważamyzanormalne.Onewłaśnieukształ-
towaływnasodpowiednienastawienie.Wszystko,coniejestzgodneztymi
nastawieniami,wydajesięnamobce,dziwaczne,śmieszne.
Zaistnienieniewspółmiernościjakichśzjawiskznaszyminastawieniami
jestkoniecznym,aleniewystarczającymwarunkiemdoznaniakomizmu.Nie
każdaprzeciwstawnośćwobecnaszychnastawieńprowadzinieodzowniedo
ujęciaśmiesznościprzedmiotu,rezultatemjejmożebyćrównieżprzykre
rozczarowanie,zdziwienielubradość.Jednakwewszystkichtychwypad-
kachWprzedmiotpercepcjijestbrany«naserio»wpostawieżyciowejibu-
dziwnassilniejszereakcjeuczuciowe,któregasząwszelkąmożliwość
ukonstytuowaniasiękomizmuwprzedmiocie”(s.35).
WPostawęnaserio”zajmujemywobecsprawsplatającychsięnierozerwal-
nieznaszymżyciempraktycznymipsychicznymorazwobecspraw,które
mogąwywieraćznacznywpływnatożycie.Wobecsztukizajmujemy,zda-
niemLissy,postawęodmienną,postawęWnienaserio”.
Niemożnakwestionowaćtwierdzenia,żewobecsztukibardzoczęstozajmu-
jemypostawęWnienaserio”,aleniemożnachybategogeneralizować,takjak
toczyniautorka.Sformułowaniajejniejednokrotniesugerująmyśl,żeWspra-
wyświataprzedstawionegowdziełachsztuki”niemogąpoważniewpływać
nanaszeżyciepsychiczneipraktyczne(por.s.33).Tętezęsformułowaną
