Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gdańsku19.WprzypisachdoedycjidokumentuPrzemysłaIIz19października
1295r.wKodeksiedyplomatycznymWielkopolskistwierdzono,żeDBelestrunna
tolewydopływrzekiMotława,przepływającyprzezwieśWrzeszcz”20.Paul
Sonntagstwierdził,żemusiałtobyćciekprzepływającywrejoniepóźniejszych
NowychSzkotów21.IdentyfikacjęBiałejStrugijakostrumieniaspływającego
zpółnocnegostokuGrodziskazaproponowałAndrzejZbierski22,jegointer-
pretacjazostałajednaksłuszniezakwestionowanaprzezBłażejaŚliwińskiego23.
Jestzatemwielceprawdopodobne,żeBelastruna(?)topierwotnanazwaPoto-
kuKrólewskiego24.
IstniejąceobecniepołączenietegopotokuzeStrzyżąwrejonieMłyniska
jestwtórne–odśredniowieczaobazasilałysztucznyzbiornik–stawmłyński,
wzmiankowanywopisiegranicwłasnościcystersów.Niejestzatemwykluczone,
żewceluzasileniagowwodęzmienionobiegBiałejStrugi,którapierwotnie
wpadałabezpośredniodoWisły25.Natakierozwiązaniewskazujetransumptfal-
syfikatuprzywilejuPrzemysłaIIwystawionyprzezkrólaWacławaII19stycznia
1302r.,wktórymmowajestofragmencieStrzyży,któranależaładoBiesiekierza,
podczasgdywewcześniejszychdokumentachpisanooBiałejStrudze26.Ponadto
19
PU,nr532.
20
KodeksdyplomatycznyWielkopolskiobejmującydokumentatakjużdrukowane,jakdotądnieogłoszo-
nesięgającedoroku1400,t.4:Suplement,wyd.J.I.Kraszewski,W.Łebiński,Poznań1881,nr2061
:PU,nr532.
21
P
.Sonntag,StrandverschreibungundalteKüstenlinienanderWeichselmündungbeiDanzig,DZeit-
schriftdesWestpreussischenGeschichtsvereins”1908,H.50,s.42–46iabb.8(s.39).Sonntag
uważał,żeBelastrunabyłaodnogąłączącąStrzyżęzjezioremZaspa.PoglądtenprzyjąłErich
Keyser(Baugeschichte…,s.116).
22
A.Zbierski,Metodybadań…,s.314imapapos.304.Autortentwierdził(Portgdańskinatlemiasta
wX–XIIIwieku,Gdańsk1964,s.162–163[seriaDGdańskwczesnośredniowieczny”,t.5]),żeskanali-
zowanyciekschodzącyzGrodziskawkierunkuwschodnim(opływającymiastolubeckieodpółnocy)
jestprawdopodobniepozostałościąBiałejStrugi.Reinterpretacjęśladówgeomorfologicznychzapro-
ponowałaostatnioZofiaMaciakowska(Kilkauwag…,s.223–224),uznającjezapozostałośćjednego
zramionWisły.KoncepcjępotokuspływającegozGrodziskabadaczkaodrzuciła.
23
B.Śliwiński,Orzece„Gdani”ipoczątkachGdańska.Uwagahistorykadoustaleńjęzykoznawców,
DActaCassubiana”2006,t.8,s.18–19;idem,PoczątkiGdańska…,s.130,przyp.3.
24
Otym,żemógłonprzejmowaćwodyBelastruny,pisałjużPaulSonntag(Strandverschreibung…,
s.43).
25
BłażejŚliwiński(Orzece„Gdani”…,s.19)lokalizujepierwotneujścieBiałejStrugidoWisły
wrejonieobecnejStoczniPółnocnej.OstatnioWiesławDługokęcki(Zmianywprzestrzenigdań-
skiegomiejskiegozespołuosadniczegopodpanowaniemzakonukrzyżackiegoaproblemlokalizacjimiasta
samorządowegowGdańsku,DKwartalnikHistoriiKulturyMaterialnej”2015,R.63,nr2,s.315),
analizująckwestiepatrymoniummiastasamorządowegozokresupomorskiego(tzw.miastalubec-
kiego),ostrożniestwierdził,żeBiałaStrugatopierwotnanazwabądźPotokuKrólewskiego,bądź
PotokuJaśkowego.
26
PU,nr358:Strize[…]descendendousqueinWizlam,cumartisibidemexutraqueparterivuliStri-
ze,sicuteavillaBissekirexantiquonosciturpossedisse;dokumentMściwojaIIznanyjestztransumptu
LOKACJAMŁODEGOMIASTA
41
