Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GENEZAPOWSTANIA,PRZESTRZEŃ
IUSTRÓJMŁODEGOMIASTA
LOKACJAMŁODEGOMIASTA
PRZEDZAŁOŻENIEMMIASTA
linkami,którymipłynąliczneciekiwodne–m.in.Siedlica,PotokKrólewski,
WarunkinaturalneobszaruMłodegoMiastasąpodobnedotych,na
którychpowstałoGłówneiStareMiasto.Skrajmorenowejwyso-
czyzny,dawnyklifmorski,poprzecinanyjestwielomajaramiido-
PotokJaśkowyczyStrzyża.Wzgórzauformowanewczasieostatniegozlodowa-
ceniautworzonesązpiasków,żwirówigliny.Poniżejnichznajdowałsięrejon
deltyWisłyzbudowanygłównieznaniesionychpiaskówiiłóworaztorfu.Wre-
jonieGdańskarzekaoddzielaskrajwysoczyznyodpasanadmorskichwydm.
Strefaaluwialna,zwężającasięwkierunkupółnocnym,zanikadopierowrejonie
ujściarzeczkiSwelinydoZatokiGdańskiej.Badaniageologicznewskazują,że
pierwotnypaswydmkształtowałsięponadkilometrodobecnegobrzegumor-
skiego,obejmującczęśćwyspyOstrów(Holm)iPrzeróbki1.Śladamipojednym
zwcześniejszychkorytWisłybyłyjejlewobrzeżnestarorzecza–Rudawkaije-
zioroZaspa.Toostatniewzmiankowanojużw1238r.2,coświadczyłootym,że
wXIIIw.biegrzekimiędzydzisiejsząwyspąOstrówawspomnianymistarorze-
czamipokrywałsięzobecnymprzebiegiemrzeki.Jedyniesamoujście,wskutek
akumulacji,przesunęłosięodtegoczasukilkasetmetrównapółnocnyzachód3.
Próbarekonstrukcjiukładuwodnegowśredniowieczu,zuwaginaniedosta-
tekźródeł,jestobarczonadużądoząniepewności.Starorzeczawystępującena
obubrzegachobecnegoprzebieguWisływskazują,żewprzeszłościwielokrotnie
1
W.Jegliński,S.Uścinowicz,P
.Przezdziecki,BudowageologicznairozwójobszaruwrejonieMie-
dziowca[w:]Miedziowiec.Wrakśredniowiecznegostatkuijegoładunek,red.W.Ossowski,Gdańsk
2014,s.169–170.
2
PU,nr62.2lutego1238r.książęŚwiętopełekIInadałcystersomzOliwyjezioroZaspa.
3
OprzekształceniachujściaWisłyigeneziewyspyWesterplattezob.W.Jegliński,S.Uścinowicz,
P
.Przezdziecki,Budowageologiczna…,s.161–178.
37
