Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ElżbietaSkorupska-Raczyńska
Wśrodkukarczmyjestpodziałjakwżydowskiejszkole:
Jednaczęść,pełnaizbicciasnychipodłużnych,
Służydladamwyłącznieipanówpodróżnych;
Wdrugiejogromnasala.Kołokażdejściany
Ciągniesięwielonożnystółwąski,drewniany.
Przynimstołki,choćniższe,podobnedostoła
Jakodziecidoojca(s.288);
-EdmundChojecki,pisarz,poeta,tłumaczipodróżnik,przedstawicielna-
rodowegoromantyzmu,wpowieściAlkhadar:UstępzdziejówOjców
naszych,dzielisięrefleksjąnatematkrajan:
[ś]polscybiesiadnicynielubiądługosiedziećzastołem;wrodzoneuczu-
cieharmoniiniepozwalaimrozhulanejmyśligodzićzespoczynkiemcia-
ła.Wszakżemożnabawićsiękielicheminiekoniecznieprzyrośćdostołka
(s.63).
Każdazcytowanychkreacjistołuwnosidojegoobrazuistotnyelement
-rodzinnego,domowegoogniska,konceptualizującegoszczęście;radosnego
ispokojnegosiedliskawczasachpokoju;żołnierskiej,sarmackiejzabawy,cha-
rakterystycznejdlawspólnotyoniepospolitymtemperamencie;wreszciepopu-
larnejkarczmy,związanejzpolskimkrajobrazem.
„Świętość”polskiegostołu
Stółwdomostwachchłopskichuznawanodawniejzasprzętuświęcony
ofiarą,atymsamymjadłem,chlebem,toteżniesłużyłondocodziennego
posiłku.Sadzanoprzynimwyjątkowychgości(jakpleban),ważnychsąsia-
dów,posłańców(np.dziewosłębów),azasiadanorodzinąprzynimzokazji
świąt.Szczególnymwydarzeniembyławieczerzawigilijna,obwarowana
wielomazakazamiinakazamidotyczącymistołu,jakliczbapotraw,obowiązek
zachowaniaciszyuświęcającejczasprzełomu,wreszcieliczbyzasiadających
przynimspołemosób.Pożądanąliczbąiwtymwypadkubyłodwanaście,co
odzwierciedlarównieżprzysłowiePotrzebnyjaktrzynastygośćustołu(1894).
Dwunastkaodstarożytnościwróżnychkulturachuznawanabyłabowiemza
liczbęzupełnieszczególnąicałą(12miesięcy,12znakówzodiaku,12regionów
nieba,12godzindniaityleżnocyitd.),jestpodzielnaprzez3(liczbaBóstwa)
i4(liczbaświata).To,cojestpodwunastce(czyliszczególnietrzynastka),obar-
czonezostałoswoistymtabu25.
25Szerzejpatrz:Forstner1990,51-53.
28
