Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Miasto–odprzestrzenidokoncepcjiprzestrzeniizpowrotem
9
Wyjątkiodtejregułyzuniformizowanychobiektówadministracyjnych[np.ratusz
wwarszawskiejBiałołęce,1997,proj.JakubWacławek]przyjmowanesąikomentowane
wprasieprzychylnie,cozjednejstronypotwierdzatezęklasyka,żepięknonarzucasięsiłą
samegopiękna,azdrugiej–świadczyopodskórnymnawetodbieraniuowejwiększościbu-
dynkówjakoproblematycznychpodwzględem„kształtowaniawizerunku”,cowtymprzy-
padkumawielewspólnegozartystyczną,ideowąbądźestetycznąjakościąarchitektury.
Pogmatwanąrelacjęmiędzysformułowaniemprzepisów,językiemdyskursu,akorzyś-
ciamidoraźnymiidalekosiężnymiuzyskiwanymizinwestycjibudowlanych–awkońcu
wielorakorozumianejjakościarchitektury–widaćteżnaprzykładzieustawysejmowej
utrudniającejuzyskiwaniezezwoleńnabudowęsklepówopowierzchnipowyżej200m2,
która–wintencjipomysłodawców–miałachronićmałeplacówkiosiedlowe[wdomyśle:
polskichwłaścicieli]przedkonkurencjądużychsieci[wdomyśle:zagranicznych],aspo-
wodowała,żetedużesiecizmieniłystrategięizamiastwielkopowierzchniowychhiper-
marketówzaczęłyposzukiwaćlokalizacjipodwiększąliczbęmniejszychsklepów,które
stałybysięrosnącąkonkurencjądlawspomnianychsklepówosiedlowych.Argumentacja
odrzuceniatejustawyprzezTrybunałKonstytucyjnylatem2008rokuopierałasię,rzecz
jasna,jedynienaniekonstytucjonalnościzapisuonierównymtraktowaniuróżnychpodmio-
tówgospodarczych,niedotykałanatomiastjejkonsekwencjiprzestrzennych,czylizakresu
zjawisk,którychustawatadotyczyła.
Takwięcniewspółmiernośćdyskursówdotyczącychprzestrzeniodbijasięnajejjakości
–jakościpostrzeganejwkońcurównieżprzezuczestnikówprzygotowanychdozabierania
głosuwtejsprawiezperspektywyjednej,własnejdyscypliny,któraregulującpewnepara-
metryprzestrzeni,nieodnosisiędoinnych.Reprezentanciinnychdyscyplinwykażązato
słabościibłędytam,gdziepoprzedniuznali,żeosiągnęlisukces.Wprzytoczonychwyżej
ipodobnychsytuacjachpojawiasiępotrzebadialoguprowadzonegobezpresjiczasuipie-
niędzy,ztymtylko,żebeztakiejmotywacjimałoktojestnimzainteresowany.Jednakże
wyłącznietakidialogumożliwi,byodpowiedzialnośćwładzlokalnychjakodecydentów
iinnychstron-użytkownikówprzestrzeni–odpowiedzialnośćwykraczającapozato,co
[jeszcze]dozwolonelub[już]zabronione–sprostałaodpowiedzialnościwymagającejwizji
przyszłości,natylestaranniedopracowanej,byznajwiększymmożliwymdzisiajprzybliże-
niemokreślałaprzyszłepotrzeby.Nieumiejętnośćpodołaniazadaniustworzeniatakiejwizji
wynikanietylkoznadmiernej,częstoszkodliwejpodatnościnadoraźneargumenty,lecz
takżezbrakuwyobraźnicododalekosiężnychkonsekwencjidzisiejszychrozstrzygnięć.
Problemzdługofalowymplanowaniemstajesięwidocznynietylkonapoluinwestycji
budowlanychsłużącychkształtowaniumiast,leczrównieżnapłaszczyźniefinansówipo-
litykinieodnoszącychsięwprostdogospodarkiprzestrzennej;niedotyczytylkokorupcji
orazinnychzjawiskpatologicznychnamarginesach„systemu”,leczimmanentnejniepo-
datnościwspółczesnegoświatowego„systemu”nadługookresoweplanowanie,atakże
społecznościlokalnejskierowanychwkierunkuuzyskaniawysokiejjakościarchitekturywPolsce[tymrazem
wodniesieniudoobiektówsakralnych:kościołówparafialnychwCzechowicach-Dziedzicach–proj.Stanisła-
waNiemczyka;wosiedluTysiącleciawKatowicach–proj.AleksandraFrantyiHenrykaBuszki;wdzielnicy
CzechówwLublinie–proj.StanisławaFijałkowskiego]por.:...iBógzamieszkałznami,ks.A.Reszka[red.],
Czechowice-Dziedzice2000;Kościółparafialnyp.w.PodwyższeniaKrzyżaŚwiętegoiMatkiBoskiejUzdrowie-
niaChorychwKatowicachprzyul.MieszkaI,Katowiceb.d.;ŚwiątyniaPrzymierza,J.Ważny,J.K.Wasilewski
[red.],Lublin2000.
