Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
44
AgataDiec
Człowiek,poznającotoczenie,postępujejaknaukowiec,którystawiająchipotezy,
stalepoddajejeinterpretacjiiweryfikacji.Tostałeporządkowanieobrazuotaczające-
goświatajestszczególniewidoczneudzieci.Odczuwaniepostrzeganychkształtów
przestrzeniarchitektonicznej,czylicechstrukturalnych,przezpodmiotmacharakter
subiektywny.Możnapokusićsięostwierdzenie,iżsąonerodzajempreferencjiwzglę-
demdanegozbiorujakościprzestrzeniarchitektonicznej.Punktempodziałuprzestrzeni
architektonicznejmożebyć,naprzykład,kryteriumgeograficzne,dziękiktóremumożna
wyróżnićtakiekategorie,jak:
–krajobraz–zasadniczotłoowłasnejstrukturze,odznaczającejsięrozproszeniem;
–poziomurbanistyczny–rezultatdziałalnościczłowieka,czegoszczególnymprzy-
padkiemjestmiastoohierarchicznymcharakterze[wprzeciwieństwiedokrajobrazu
zjegostrukturąrozproszoną];
–dom–ucieleśnionapotrzebausytuowania;
–rzecz–najniższypoziomprzestrzeniegzystencjalnej,przedmiotyużytkowewcho-
dzącewinterakcjezeswymotoczeniem[np.stół]14.
CECHYPRZESTRZENIARCHITEKTONICZNEJ
Oddziaływanieotoczenianaczłowiekajestwpewnymsensieprzymusowe,dlate-
gostrukturaotoczenia,wktórymfunkcjonujeczłowiek,prowadzidowspółdziałania
znimiobejmujewszystkiezmysły.Prowokujetopytanieowpływsposobuorganizacji
przestrzeni,wktórejczłowiekprzebywa,nastanypsychiczne,wtymemocjonalne15.
„Rośniemywbibliotece,malejemywszpitalu,nasalisądowej,wkoszarach,wdługiej
kolejcedosklepuspożywczego.Gabinetydyrektorów,kierownikówiprezesówsątaką
przestrzenią,wktórejosobasiedzącawfoteluzabiurkiemrośnie,apetentmaleje”16.
Szczególnymrodzajemobiektuśrodowiskowego,pełniącegowskrajnychprzypadkach
funkcjęekstensjiciała17,jestfizycznaprzestrzeńarchitektonicznabędącanajistotniejszą
cechąotoczenia,wktórymczłowiekżyjeisięrozwija18.WedługGibsona19architektura
jakoelementekosystemuposiadapozytywneinegatywnewyzwalacze[affordances],
acodziennykontaktzdziełamiarchitektonicznymi,kompozycjamiprzestrzennymiczy
detalamiwoczywistysposóbwpływanaichpercepcję.„Walliszauważa,żepodobnie
jakużyciepismaustalawzórjęzykamówionego,toikonograficznaobecnośćposzcze-
gólnychfragmentówprzestrzeni:budowli,fasad,detali[...]wytwarzaokreślonekryteria
waloryzacjiprzestrzeni,któremogąpełnićwmniejszymlubwiększymzakresierolę
swoistejnormy”20.
14Ch.Norberg-Schulz,dz.cyt.,s.32–38.
15Por.A.Bańka,dz.cyt.;P.Bell,Th.Greene,J.Fisher,A.Baum,dz.cyt.
16M.Ostrowska,dz.cyt.,s.30.
17Nakładanienasiebiestrukturyciała,miejscainarracjizauważyćmożnaudziecitrzyletnichwymyśla-
jącycharchitekturę,gdyżdzieciwtymwiekurysująbudynkiznogamiiosobyzdachami.Jesttoegzysten-
cjalnaisemiotycznapotrzebarównoczesnegoprojektowaniaiprzedstawianiarealnościiwirtualności.Tonie
pomyłka,leczpomysłowećwiczenieumysłu.
18A.Bańka,dz.cyt.,s.68.
19Tamże,s.97.
20B.Jałowiecki,M.Szczepański,dz.cyt.,s.331.
