Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metamorfozyimuzea
9
typamiętnikachwielomastylamiliterackimi,stosujeróżnorakąnarrację.To,cze-
goniemożepowiedziećjęzykiemfilozofii,wyrażawswejtwórczościliterackiej.
Geertz,uzyskawszyfilozoficznewykształcenie,uciekawkierunkuetnografii,
alerównieżswoistegopamiętnikarstwa.Cliford–wporównaniuzeswymipo-
przednikamimożenajbardziejjednostronnymyśliciel–unikajednoznacznego
zdeklarowaniaswejnaukowejprzynależności.Zabiegitenieoznaczająjedynie
kłopotówztożsamością,lecztakżeautoświadomośćbadawcząmyślicieli.Cała
trójkazapewnezgodziłabysię,żeokulturzeiczłowiekuwniąuwikłanymnie
możnamówićwsposóbjednoznacznyijednowymiarowy.Dlategołączeniedzie-
dzinnaukiisięganieporóżnestylewypowiedzimaprowadzićdouchwycenia
jaknajpełniejszegoobrazukultury,mapokazaćjaknajwięcejaspektówżycia
człowiekaijegorozwoju.
Francuskichiamerykańskichbadaczyłącząnietylkopodejmowanetematy,
lecztakżenawiązywaniedopewnejniezwykledlanichistotnejtradycji.Wszyst-
kozaczynasięwXIXwiekuwDaniiodSørenaKierkegaarda.Wskazującnajed-
nostkę,nasiebiesamegojakonagłównyproblemfilozoficzny,Kierkegaardza-
początkowujenietylkoegzystencjalizmwfilozofii,alerównieżotwieradrogędo
wszelkichanalizopartychnasubiektywnym,wewnętrznym(intymnym)przeży-
ciu.Malrauxstawiafundamentpodfilozofięuprawianą„zwnętrza”
.Wszystko,
coopisuje,prezentujeianalizuje,przybieraformęjegowewnętrznegodoświad-
czenia.Zarównonaświatwspółczesny,jakiantycznyMalrauxpatrzyzeswojej
egzystencjalnejperspektywy.Cowięcej,robitoświadomie,byzagwarantować
nietylkoautentycznośćswychanaliz,lecztakżeautentycznośćistnieniasamej
tradycji.Historiamabowiemtakieoddziaływanie,jakiezostaniejejprzyznane
przezjednostkę.JakpokazałBarthes,mitytrwajątakdługo,jakdługoludzie
chcąjeopowiadaćiprzywiązywaćdonichwagę.
DrugimprogramowymelementemfilozofiiMalrauxjestjegoreferencja
wewnętrzna.Badaniekulturyczęstoprzeprowadzaonnazasadzieporównań
iskojarzeń,którenasuwająsięjegoświadomości.Łączącainterpretacjaodsyła
dojegoprzeżyćipozwalanawydobyciewcześniejniedostrzeganychelementów
rzeczywistościbądźprzynosinowerozumienie(takjakzestawieniemasekDogo-
nówzrzeźbamiPicassaczymerowińskiejkrólowejzkrólowąSebeth).Plastycz-
nośćprzedstawianychproblemówwiążesięprzedewszystkimzzałożeniem,że
samakulturaulegaciągłymzmianom.Nieistniejezatemjednaopowieśćokul-
turze,lecz–niczymwhermeneutycznejanalizie–całyszeregjejopisówiprób
zrozumienia.ClifordGeertz,choćnieprzyznawałsięotwarciedoczerpania
zmyślieuropejskichfilozofów,aoswejlekturzepismPaulaRicoeurajedynie
napomykał,doskonaleznałhistorięfilozofii.Zwłaszczahermeneutykabyłamu
bliska–ijakbędęsięstarałapokazać–jegoantropologiainterpretatywnasta-
nowiswoistąwykładnięhermeneutycznejzasadyodczytywaniakultury.Bycie-w-
-kulturze–podobniejakuMalraux–jestwynikiemegzystencjalnegostosunku
