Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Istotakonsumpcjiorazsferykonsumpcji
17
leczenie,usługinaprawcze.Dokwestiiterminologicznychitypologicznychprzedmiotów
konsumpcjipowrócimywnastępnymfragmencietegorozdziału.
Trzecimzespołemprzedmiotowymbadańsferykonsumpcjisąbadaniazachowań
konsumpcyjnychludzi,czylirozmiarówisposobówzaspokajaniapotrzeb.Przezzacho-
waniakonsumpcyjnerozumiemyzaJ.Szczepańskim:nogółzachowańidziałańzmierza-
jącychdozdobyciaśrodkówzaspokojeniapotrzeborazsposobyobchodzeniasięztymi
środkami”
3.Możnawyróżnićdwaukładyinstytucjonalnezachowańkonsumpcyjnych:
zachowanianarynku(tzw.zachowanianabywcze),
zachowaniawgospodarstwiedomowym.
Wpierwszymprzypadkuchodzigłównieobadaniepreferencjikonsumentówiich
sposobuzachowaniasięnarynku,awdrugimoto,conabywcy–konsumenci,robią
zzakupionymidobrami,awięcjakjeużytkują,ktokonkretniejeużytkujeitp.
Czwartymelementembadańsferykonsumpcjisąkwestieefektów,czyliskutków
konsumpcji.Efektytemożnapodzielićnadotyczące:
konsumenta,
otoczeniakonsumenta–zewnętrzne.
Wramachtychpierwszychwyróżniasięefekty:
–bezpośrednie,
–pośrednie.
Doefektówbezpośrednichkonsumpcjizaliczymyteskutkiaktukonsumpcji,które
uwidaczniająsięnatychmiast,czylibezpośredniopozaspokojeniupotrzeby,np.likwi-
dacjauczuciagłodu,bólu,poprawanastroju,wygląduitp.Efektypośredniekonsumpcji
totakieefekty,któreuwidaczniająsiępóźniej,poupływiejakiegośczasuodaktukon-
sumpcji.Możetobyćnaprzykładotyłośćichoroby(wskuteknieracjonalnegoodży-
wiania,paleniapapierosów,nadużywaniaalkoholu),wysokaliczebnośćinwalidów
(wwynikuczęstychwypadkówkomunikacyjnych),wysokipoziomintelektualnyietyczny
społeczeństwa(naskutekupowszechnieniaedukacjiiuczestnictwakulturalnego).
Efektyzewnętrznekonsumpcjinależyrozumiećjakoskutkizaspokajaniapotrzeb
odczuwaneprzezbliższeorazdalszeotoczeniekonsumenta,np.członkówrodziny,
mieszkańcówosiedla,wsi.Mogątobyćrównieżefektybezpośrednie–następujące
wtrakcieaktukonsumpcji,alboefektypośrednie–przesuniętewczasie.
Wszystkieteefektykonsumpcjimożnawartościowaćiwzwiązkuztympo-
dzielićna:
pozytywne,
negatywne.
Pozytywnymiefektamikonsumpcjimogąbyćnaprzykładdobrezdrowie,długie
życie,poczuciezadowoleniaisatysfakcjizżycia,przyjaznestosunkimiędzyludzkie,
wysokipoziomkulturalnyorazetycznyobywateli.Donegatywnychefektówkonsumpcji
możnazaliczyćprzykładowowysokązachorowalność,patologięspołeczną,wypadki
komunikacyjne,konfliktyspołeczne.
3Badanianadwzoramikonsumpcji,pracapodred.J.Szczepańskiego,Ossolineum–PAN,
Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk1977,s.17.
