Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
W
drugiejpołowieXXwiekunastąpiłoprzewartościowanieroliimiejscakonsump-
cjizarównowteoriiekonomii,jakiwpraktyceżyciagospodarczegoorazspołe-
cznego.Niektórzybadaczemówiąwręczorewolucjikonsumpcyjnej.Głównąprzyczyną
tegozjawiskabyłszybkirozwójgospodarczykrajówprzemysłowychwpierwszymtrzy-
dziestoleciupoIIwojnieświatowej.Rozwójtenniósłzesobąmasowąpodażstosunkowo
tanich–dziękidużejskaliprodukcjiinieustannyminnowacjomproduktowym–towarów
konsumpcyjnych.Drugimjegoefektembyłowysokiezatrudnienieiwzrostdochodów
ludności,któreumożliwiałynabywaniewytwarzanychdóbr.Wtenotosposóbmasowa
produkcjazrodziłamasowąkonsumpcję,czyli–jakpisałErichFromm–dwudziesto-
wiecznyncudprodukcji”doprowadziłdoncudukonsumpcji".Wysokakonsumpcjaprze-
stałabyćprzywilejemelit,astałasięzjawiskiemniemalpowszechnym.
OilewXIXwiekuipierwszejpołowieXXstuleciaobowiązywałwgospodarcetzw.
prymatprodukcji,alboinaczej–logikaprodukcji,otylepoIIwojnieświatowejsytuacja
sięodwróciłaigóręwzięłalogikakonsumpcji.Krajezamożneweszływfazęcywilizacji
konsumpcyjnej.Gdybypróbowaćpersonifikowaćtęzmianęparadygmatugospodaro-
wania,możnabyłobystwierdzić,żelogikaprawaJ.B.Sayaustąpiłalogiceteorii
J.M.Keynesa,naktórejsięopierałprzyspieszonyrozwójgospodarczyiwzrostdobrobytu
poIIwojnieświatowej.
Konsumpcjaprzestałabyćbiernymefektemrozwojugospodarczego,astałasię
–nazasadziesprzężeniazwrotnego–jegoważnym,jeślinienajważniejszym,stymulato-
rem,swoistąlokomotywą.Sprawązasadnicząwewspółczesnej,rozwiniętejgospodarce
iżyciuspołecznymniejestjużwytwarzaniedóbr,leczichkonsumowanie.Producenci
musząprzeznaczaćcorazwięcejśrodkówfinansowychnapozyskanienabywcyswych
wytworów;dzisiajwrazzproduktamitrzebarównieżnwytwarzać”potrzebykonsump-
cyjne.Sukcesrynkowyodnositen,ktowrazzproduktemwykreujejegokonsumenta.
Dynamicznyrozwójkonsumpcjiijejmasowycharakterspowodowaływzrostzainte-
resowanianiąprzezinne,pozaekonomią,naukispołeczne,takiejaksocjologia,psycho-
logia,antropologiaczynawetetyka.Naukaokonsumpcjistajesięwspółcześniedzie-
dzinąwielodyscyplinarną.Trudnojużwyobrazićsobierozważanianajejtemattylko
wkategoriachjednejdyscyplinynaukowej.Trzebanakonsumpcjęspojrzećzwielustron,
gdyżdopierowówczasdostrzeżesięcałązłożonośćjejnatury.