Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Duchietoswżelaznejklatce
pojęciemszerszymodetyki,któraobejmujejedynienormatywnąwar-
stwęzachowań-jednoczyonpraktykispołeczneietykę.Tymsamym
etoswydajesiępojęciemnierównieatrakcyjniejszymdlasocjologazo-
rientowanego,wduchuWebera,narozumieniedziałańjednostekkie-
rującychsięwartościami.EtoswedleOssowskiejjesttożsamyzreali-
zacjąwdziałaniuprzyjętejhierarchiiwartości(Ossowska1973,s.7).
Zatempojęcieetosupozwalaująćwramachjednejanalizyzarówno
działania,jakistojącązanimiaksjologię.Taostatniajestprzytym
wspólnajednostkomnienazasadzienajmniejszegowspólnegomia-
nownika,lecz-interakcyjniepodtrzymywanaiprzekazywana-jako
częśćgrupowejintersubiektywności.
Zpunktuwidzeniaanalizyduchakapitalizmuszczególnieistotne
jest,żepojęcieetosupowinnosięstosowaćdogrupspołecznych,które
sąnośnikiemwartościiktórychczłonkowiesąpodmiotamidziałań-
nieistniejecośtakiegojaketosjednostkowy.Wspołeczeństwiemoże
oczywiściefunkcjonowaćwielesystemówwartościiwielespołecz-
nieakceptowanychsposobówdziałania.Niezmieniatojednakfaktu,
żejedenznichmożebyćdominującyidecydowaćotym,żeżycie
społeczneprzybieraokreślonycharakter:jeślikapitalizmjeststanem
społeczeństwajakocałości,tomusiwnimistniećetos,którymożna
nazwaćkapitalistycznym,igrupa,którajestjegonośnikiem.Grupata
winnarealizowaćwswoimdziałaniuokreślonyzestawwartości,któ-
ryzkoleibędziebudowałtreśćobrazukapitalizmu,decydującojego
przeobrażeniachimutacjach1.Grupaetosowapowinnawięcposiadać
jedenstałyDsposóbżycia”(Ossowska1973,s.7),którysocjologmoże
uczynićprzedmiotemswoichstudiów.
WujęciuOssowskiejbadaniaetosuigrupetosowychsąpodsta-
wowymzadaniemsocjologiimoralności,czylinauki,którazajmuje
się(wodróżnieniuodpsychologiimoralności)nietyleanaliząprze-
żyćmoralnychjednostek,ilespołecznymzróżnicowaniemmoralno-
ściijegoprzyczynami,jakrównieżzwiązkamimiędzymoralnością
1Piszętuoobraziekapitalizmuwwyobrażeniachspołecznych,niezaśokapi-
talizmiejakozjawisku,ponieważnieodnoszęsiędorelacjimiędzywizjąkapitalizmu
azobiektywizowanymopisemrzeczywistości,aniteżnieanalizujęprzyczynrealnych,
dlaktórychwyobrażeniazbiorowenabierajątakiejanieinnejtreści.
