Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
KOMPARATYSTYKAWSPÓŁCZESNA.ZADANIAIZAKRES
zinnymidyskursami(naukowymi,filozoficznymi,religijnymi,po-
litycznymiitd.),formamikulturyartystycznejipowszechnej(zte-
atrem,plastyką,muzyką,filmem,widowiskiem,rytuałemitp.)lub
mediami.Jestprawdopodobne,żeśrodekciężkościbadańkompa-
ratystycznychprzesuniesięwprzyszłościzliteraturynainnefor-
mykulturyoraznatakzwanenowemedia.
Takczyowak,pochodzącaz1961rokudefinicjakomparatysty-
ki,zaproponowanaprzezHenry’egoH.H.Remaka,znalazładzi-
siaj,zdawałobysię,niemalpełneurzeczywistnienie.Remakstwier-
dzał,iż:comparativeliterature…isthecomparisonofoneliterature
withanotherorothers,andthecomparisonofliteraturewithother
spheresofhumanexpressions2.Tkwiływtejdefinicjicoprawda
rozmaiteograniczeniateoretyczneiterminologiczne,którenega-
tywniezaważyły(awniektórychprzypadkachważątakżewspół-
cześnie)nateoriikomparatystycznejinabadaniachempirycznych,
alekreśliłaonawzasadzietrafniewizjęrozwojukomparatystyki.
Komparatystyka,zauważmy,nieźleprosperujedziśtakżewwy-
miarzeinstytucjonalnym.Unaoczniatowielośćośrodków,zespo-
łówiprogramównaświecie.Stanowiąoneoczywistąreakcjęna
występującewtejdziedziniepotrzeby.Możnabyzresztąrzec,
toniejakosambytkształtujepopytnakomparatystykęorazpo-
budzajejrozwój.Należałobysięzastanowić,czykomparatysty-
kaadekwatnieodpowiadanatenpopyt.Cokolwiekbyrzecoin-
nychkrajach,polskakomparatystykamazpewnościąwieledo
nadrobienia.
Przemianywkomparatystycepostępowaływrazzezmianami
wotoczeniu.Takwięcwprzeszłościważyłynajejkształcieidą-
żeniachkoncepcjepozytywizmu,NowejKrytyki,formalizmuczy
strukturalizmu,zastępowanewspółcześnienowszymirozwiązania-
mi.WdrugiejpołowieXXwiekumusiałaonasprostaćzkoleiwy-
zwaniomsemiotyki,poststrukturalizmu,dekonstrukcjonizmu,neo-
pragmatyzmu,neofreudyzmu,estetykirecepcji,dialogizmu,teorii
intertekstualności,feminizmu,studiówgenderowychipostkolo-
nialnych,nowejhermeneutyki,nowegohistoryzmu,postmoderni-
zmuczyculturestudies.Krytycznydialogztymikierunkamisprzy-
2
Cyt.za:H.H.H.Remak,OnceAgain:ComparativeLiteratureattheCrossroads,
„Neohelicon”,t.26,nr2(December,1999),s.99.