Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaBodio
Przyznaniedzieckupoczętemuochronywarunkowejwywołałospórcodotego,
czywarunektenmacharakterrozwiązującyczyzawieszający17.Wydajesię,żeokreś-
leniecharakteruwarunku(zawieszającegolubrozwiązującego)możebyćujmowane
różniewzależnościodtego,czyochronadzieckapoczętegodotyczyjegopraw
17WedługB.Walaszkawarunektenmacharakterrozwiązujący,gdyżdzieckopoczętejestza-
czątkiemrozwijającegosięczłowieka,któregointeresywymagająprawnegozabezpieczeniajeszcze
przedurodzeniem;przyznanieochronyprawnejinteresomnasciturusaprowadzidokonieczności
uznaniapodmiotuprawnego(jakożeniemogąistniećprawapodmiotowebezpodmiotu);urodzenie
dzieckażywymprzekreślamożliwośćutratypraw,któredzieckopoczętejużnabyło,aurodzenie
dzieckanieżywympowodujeutratęwarunkupodmiotowościnasciturusa;przyznaniemuuprawnień
tylkowprawierodzinnymispadkowymniewykluczazastosowaniatychprzepisówanalogiczniedo
każdegoinnegoprzypadku,wktórymwystępujepodobnyinteresdzieckapoczętego,potrzebujący
ochronyizabezpieczenia(takB.Walaszek,Nasciturus…,s.121–132;B.Walaszek,Uznaniedziecka
wpolskimprawierodzinnym,Kraków1958,s.87;podobnieP.Nazaruk,w:Kodekscywilny.Komen-
tarz,red.J.Ciszewski,Warszawa2014;A.Stelmachowski,Wstępdoteoriiprawacywilnego,Warszawa
1984,s.245).Wtymwypadkuuznajesięnasciturusazapodmiotprawaodchwilipoczęciaijeżeli
urodzisiężywy,jegopodmiotowośćjestjużbezwzględnaistanowijakbycontinuumpodmioto-
wościsprzedurodzenia.Natomiasturodzeniemartwejestspełnieniemsięwarunkurozwiązującego,
wskutekczegowystąpibrakpodmiotowości.Zakrespodmiotowościnasciturusaujmujesięszeroko,
podobniedopodmiotowościczłowiekapourodzeniu,tzn.żedotyczyonenietylkopraw,aleiobo-
wiązkówB.Walaszek,GlosadoorzeczeniaSNz7.10.1971r.,IIICRN255/71,OSPiKA1972,
nr9,poz.110,s.414podajęza:T.Smyczyński,Pojęcie…,s.20–21.NatomiastSądNajwyższy
przyjął,żemożnamówićozdolnościprawnejpodwarunkiemzawieszającym,adzieckopoczęte,
podwarunkiemżeurodzisiężywe,musibyćtraktowanezpunktuwidzeniaprawanarównizdzie-
ckiemjużurodzonym,jeżelisferyichuprawnieńpokrywająsięzesobą(wyrokSNz7.10.1971r.,
IIICRN255/71,OSN1972,nr3,poz.59;wyrokSNz4.04.1966r.,IIPR139/66,OSNC1966,
nr9,poz.158;E.Holewińska-Łapińska,Uznaniedzieckawedługkodeksurodzinnegoiopiekuńczego,
Warszawa1979,s.70).Przyprzyjęciuwarunkuzawieszającegodoczasuurodzeniatrwaokresza-
wieszeniapodmiotowościnasciturusaidopierowwypadkużywychnarodzinpodmiotowośćta
powstajejakopełnainieograniczonazeskutkiemextunccodotychpraw,którychzawieszenie
dotyczyło.Zakrespodmiotowościodnosisiętylkodoprawnasciturusapodajęza:T.Smyczyński,
Pojęcie…,s.20–21.Prawanasciturusaistniejąprzedjegourodzeniem,alenieprzysługujemumoż-
liwośćichwykonywaniadomomentuziszczeniasięwarunkuurodzeniażywymJ.Haberko,Cy-
wilnoprawna…,s.76.TakżewedługA.Szpunaraurodzeniesiężywegodzieckajesttymzdarzeniem
przyszłyminiepewnym,któredecydujeojegopodmiotowości(wynikatozbrzmieniaodnośnych
przepisów,zwłaszczaart.927§2k.c.),wtakimzakresieprzyjąćnależypodmiotowośćpodwarun-
kiemzawieszającym(A.Szpunar,GlosadowyrokuSNz4.04.1966r.,IIPR139/66,OSPiKA1966,
nr12,poz.279,s.557,takteż:M.Pazdan,w:System…,s.944;M.Pazdan,w:Kodekscywilny,
red.K.Pietrzykowski,t.1,Komentarzdoart.1–44910,Warszawa2015,s.80;T.Smyczyński,w:Sy-
stemPrawaPrywatnego,red.T.Smyczyński,t.12,Praworodzinneiopiekuńcze,Warszawa2003,
s.215;K.Piasecki,Kodekscywilny…,s.104;A.Dyoniak,Pozycja…,s.50,E.Łętowska,Podstawy
prawacywilnego,Warszawa1994,s.68;J.Haberko,Cywilnoprawna…,s.129).Podobnieuważa
S.Chrempiński,którypowołującsięnatreśćart.29ustawyz18.07.1950r.Przepisyogólneprawa
cywilnego(Dz.U.Nr34,poz.311)któregoodpowiednikiemjestdzisiejszyart.182k.r.o.pod-
kreśla,żeprzezprzyszłeprawadzieckapoczętegomożnarozumiećalboprawa,którejeszczewogóle
nieistnieją,alemogąpowstać,alboprawaistniejącepodwarunkiemzawieszającym.Niemożna
natomiastdoprawprzyszłychzaliczyćprawzwarunkiemrozwiązującym,gdyżprawate(aczkolwiek
niejestpewne,czywprzyszłościniewygasną)prawamiaktualnieistniejącymi(S.Chrempiński,
Czydzieckopoczętewinnobyćuznanezapodmiotprawa?,NP1958,nr2,s.87).Przyjęciewarunku
zawieszającegopoleganatym,żedoczasuurodzeniatrwaokreszawieszeniapodmiotowościnascitu-
rusaidopierowwypadkużywychnarodzinpodmiotowośćtapowstajejakopełnainieograniczona
zeskutkiemextunccodotychpraw,którychzawieszeniedotyczyło.Podmiotowośćodnosisię
tylkodopraw,anieobowiązkówdzieckapoczętego(T.Smyczyński,Pojęcie…,s.20;por.także
K.Pietrzykowski,Jeszczeouznaniudzieckapoczętego,NP1985,nr1,s.85).
84