Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JOANNABODIO
STATUSNASCITURUSA
WPOSTĘPOWANIUCYWILNYM
WSTĘP
Zagadnieniestatusuprawnegodzieckapoczętegorozważanejestnajczęściejna
gruncieprawacywilnego,zuwzględnieniemnormprawakonstytucyjnegoiusta-
wodawstwamiędzynarodowegooprawachczłowieka.Znormtychrekonstruujesię
bezwzględnelubtylkowarunkoweprawoczłowiekadożyciaodchwilipoczęciaoraz
zmierzasiędowykazania,żenasciturusowiprzyznajesięmniejlubbardziejograniczoną
zdolnośćprawną1.
Wobecbrakuwyraźnychregulacjiustawowychstatusnasciturusawprawieipo-
stępowaniucywilnymjestniejednoznaczny.Jegoanalizawymaganawiązaniadoure-
gulowańmaterialnoprawnychcywilnychirodzinnych.Dopieropoustaleniukwe-
stiipodmiotowościprawnejizdolnościprawnejnasciturusamożnabowiemprzejśćdo
określeniajegopozycjiwpostępowaniucywilnym.Rozważeniawymagająkwestiezwią-
zaneprzedewszystkimzezdolnościąsądowąnasciturusaijegoudziałemwcharakterze
strony(uczestnikapostępowanianieprocesowego)orazzjegoreprezentacją.
Problemjesttymbardziejzłożony,żewkodeksiecywilnymbrakprzepisuogólnego,
któryprzyznawałbynasciturusowizdolnośćprawną,awkodeksiepostępowaniacywilnego
przepisuprzyznającegomuexpressisverbiszdolnośćsądową.ZdaniemJ.Strzebinczyka
nowelizacjeart.8k.c.spowodowałynajpierwprzyznaniedzieckupoczętemuzdolności
prawnej(choćwzakresieprawizobowiązańmajątkowychjedyniewarunkowej),byna-
stępniepozbawićgowogólestatusupodmiotuprawa2.Wydajesięjednak,żejegopodmio-
towośćprawnąwywieśćmożnazprzepisówszczególnychprzyznającychmuprawapod-
miotowe.Posiadanieprawpodmiotowychprzezdzieckopoczęteprowadziwkonsekwencji
downiosku,żejestonopodmiotempraw3.Nagruncieprawamaterialnegopodmiotem
1T.Smyczyński,Nascituruswświetleustawodawstwaoprzerywaniuciąży,SP1993,nr1,s.73.
2J.Strzebinczyk,w:SystemPrawaPrywatnego,red.T.Smyczyński,t.12,Praworodzinne
iopiekuńcze,Warszawa2003,s.238;art.8§2k.c.dodanyzostałprzepisemart.6pkt1ustawy
z7.01.1993r.oplanowaniurodziny,ochroniepłoduludzkiegoiwarunkachdopuszczalnościprze-
rywaniaciąży(Dz.U.Nr17,poz.78zezm.),anastępnieskreślony4.01.1997r.przezart.2pkt1
ustawyz30.08.1996r.ozmianieustawyoplanowaniurodziny,ochroniepłoduludzkiegoiwarun-
kachdopuszczalnościprzerywaniaciążyorazozmianieniektórychinnychustaw(Dz.U.Nr139,
poz.646zezm.).
3B.Walaszek,Nascituruswprawiecywilnym,PiP1956,nr7,s.126.
81