Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Olech,IjaLazari-Pawłowskajakometaetykimoralista,
Słupsk2007,ISBN83-7467-002-9,©byWNAkademiiPomorskiejwSłupsku
nych,czyuprawiaćjemodogeometrico”
7.Przedstawimywięcszcze-
gólnieinteresującepróbykonstruowaniasystemówetycznych,abywy-
chodzącodtoczącejsięwdziejachdyskusjizaprezentowaćstanowisko
IjiLazari-Pawłowskiej.Należyzauważyć,żeniektórzyzautorówprzed-
stawianychstanowiskbylijejnauczycielamiakademickimi.
2.1.Modelempiryczny
Sposóbrozumowaniamoralnegowmodeluempirycznympoleganain-
dukcyjnymwnioskowaniuoddanychdoświadczeniamoralnegodonaj-
ogólniejszychzasadmoralnych.Etykaindukcyjnamożebyćrozumiana
jakosamodzielnastrukturalnietylkowtedy,gdyprzyjmujesięmożliwość
istnieniadoświadczeniaaksjologicznegolubnormatywnego.Modelempi-
rycznyzdaniemOssowskiejwtradycjietykibudowaliciautorzy,którzy
odrzucającmodeldedukcyjnypragnęliwtensposóbodciąćsięodmetafi-
zykiioprzećetykęnajakichśweryfikowalnychtwierdzeniach.Wówczasza
punktwyjściatakiegosystemuobieralipsychologicznąlistęnajważniej-
szychpotrzebczłowiekapotwierdzonychwdoświadczeniu,bynatejpod-
stawieustalićzespółpowinnościmoralnychprowadzącychdoichzaspo-
kojenia.Oparciesystemuetycznegonaokreślonymzespoleludzkichpo-
trzebelementarnychbudzizdaniemOssowskiejwielepytańiwątpliwości.
Przedewszystkimktośmógłby,wedługniej,postawićpytanie,dlaczego
wogólemamyzaspokajaćpotrzebyludzkie?Udzielającodpowiedzitrzeba
przywołaćjakiśpostulatetyczny,naprzykładnakazwalkizniepotrzebnym
cierpieniem.Wówczasjednakjużnapoczątkuschemattenzawierałbędzie
nieujawnionezałożeniaetyczne.Następnatrudnośćpoleganatym,żenie
potrafimy,bezprzyjęciadodatkowychprzesłaneketycznych,odróżnić
czynnościmającychnaceluzaspokajaniepotrzeb,którezostałyzaaprobo-
waneprzezmoralistęodnagannych.Kolejnatrudnośćwiążesięzpytaniem,
czywogóledobrzejestmiećokreślonepotrzeby.Okazujesięwięc,żenie-
zbędnenamjakieśzasadyselekcjipotrzeb.Ponadtodoskonstruowania
systemuetycznego,zdaniemOssowskiej,koniecznedyrektywydokonu-
jącehierarchizacjipotrzebjużwyselekcjonowanych
8.
———
———
7M.Ossowska,Uwagiostrukturzesystemówetycznych,[w:]idem,Oczłowieku,
moralnościinauce.Miscellanea,Warszawa1983,s.421.
8Por.M.Ossowska,Głównemodelesystemówetycznych,[w:]idem,Oczłowieku,
moralnościinauce...,s.470-471.
13