Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Greckieirzymskiedyskusjefilozoficznedotycząceideiiwartości
25
opismowysądowejSokratesaprzekazanynamprzezjegouczniaPlatona.
Fragmentyteniedotycząwłaściwiesamegosumienia,lecztajemniczego
zjawiska,któremuSokratesdajemianondajmoniona”.Towyobrażeniejest
jednakutożsamianezewspółczesnym,powszechnieprzyjętympojęciem
nsumienia”.Ponieważwfilozofiijesttopojęciebardzoistotne,stądspraw-
dźmy,czysłuszniemożemyprzyjąćtezę,żendajmonion”tosumienie.Od-
wołującsiędomowywsądzieateńskimSokratesnaswojeusprawiedliwie-
niepodaje,żeodlatchłopięcychtowarzyszymunjakieśbóstwo,jakiegoś
powołującsięnainterpretacjeGiovanniegoRealemożemyprzyjąćtezę,
iżndajmonion”oznaczanwewnętrznąwyrocznię”,którapodkreślatermin
tezę,żewujęciuSokratesandajmonion”możebyćkojarzonyzpóźniejszy-
mikoncepcjamisumienia.CzłowiekwfilozofiiSokratesastajesięczłowie-
kiemnwewnętrznym”.DlategosięgającdoSokratesa,możnagoodczyty-
waćprzezpryzmatmyślichrześcijańskiejwjegostrukturzewewnętrznej.
Stądczłowiekjestczłowiekiemdwóchwymiarów:strukturwewnętrznych
(życieduchowe)istrukturzewnętrznych(moralnych).Wypowiedzifilozo-
ficzneSokratesaprzekonująodbiorców,żebyodwoływaćsiędostruktur
wewnętrznychczłowieka,ponieważjużnapoziomietychstrukturczłowiek
maobowiązekmoralnybyćczłowiekiem,czylipowinienodwoływaćsiędo
wartościduchowychimoralnychaniematerialnych.Wtensposóbfilozofia
sokratejskastajesiędrogąposzukiwaniadobramoralnego.WfilozofiiSo-
kratesadostrzecmożemywtymkontekściewypowiedźeudajmonistyczną.
JednakważniejsząwydajesiębyćwypowiedźSokratesa,odwołującasiędo
intelektuetycznego,przezktórydoświadczamynaszegożyciamoralnego.
Postępująctądrogąanalizfilozoficznych,możemyodnieśćsiędoSokratesa
ipowiedziećzanim,żeabyokreślićdobromoralnetrzebaodwołaćsiędo
metafizyki(Absolut)iwychodzącztejperspektywyfilozoficznejokreślić
strukturęaksjologiczną,przezktórąwypowiadasięczłowiekwczynach
moralnych.Takwięcpoznanaiprzeżytaaksjologiawyrażasięwczynie
moralnym,dlategoSokratesdostrzegałwaksjologiidrogęrozwojumoral-
nego.Możemywięcpowiedzieć,żeSokratesdążydookreśleniaumysłu
moralnegopoprzezpoznaniewartości.WfilozofiiSokratesaaksjologia
(pojęcietojestznaneodXIXwieku,alejastosujęjejużwstarożytności,
