Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
R.A.PodgórskiIdeeiwartościweuropejskimdziedzictwieaksjologicznym
sprawiedliwylubniesprawiedliwy,boonwyrażadobrolubzłoczłowieka.
Zatemśmierćniejeststrasznainiepowinnabyćtym,coabsorbujeczłowie-
ka,ponieważśmiercikażdypodlegaijejnieuniknie.NatomiastSokrates
uważał,przygotowaniesiędośmiercipoleganaoceniemoralnejczynu
ipodejmowaniumoralnychocen.ZatemzdaniemSokratesawszystko,co
robimypowinnomiećodniesieniedosprawiedliwościwobecsiebieiwobec
innych.WobectegowedługSokratesaowielkościczłowiekadecydujewar-
tośćetycznaczynuwjegowymiarzesprawiedliwości,bożyciesprawied-
liwejestważniejszeniżjegozachowanieczyprestiżireputacjaspołecz-
na.Wtakimrazieooceniemoralnejczynudecydujewiedza,zaśzdrugiej
stronyetyka.Itedwaparadygmatydecydująowielkościczłowieka.Wten
sposóbSokratesstałsięnietylkotwórcąetyki,alerównieżkierunku,któ-
rywspółcześnieokreślamyintelektualizmemetycznym10.Cnotaubogaca
duszęidlategozdaniemSokratesaobowiązkiemczłowiekajestdbaćonią.
BoduszadlaSokratesajestpodmiotemczłowiekanagensemdokonującym
osądów,wyborówidziałańocharakterzemoralnym”11.Możnawięc-
dzić,żeduszajestcałościąrzeczywistejjaźni,nja”wyrażającąświadomość
iosobowośćjednostki,atakżeczęściąnas,któraangażujesięwaktyw-
nośćintelektualną.
DlaSokratesaduszajestsiedliskiemwszystkichcnót,acnotyform-
amiwiedzy.Duszaokazujesiębyćcząstkąnassamych,zajmujesięro-
zumowaniemidyskursemstającsięnaszymnous-naszymrozumem12.
Wtensposóbdialogisokratejskiepokazująidee,żepsycheniejesttożsa-
mazciałem,leczrządzinimodnwewnątrz”.Sokrateswyrażatopojęcie
przezdemodokos,któreoznaczaprzeżyciewewnętrznewyrażającesięna-
szymsumieniem.
Poznajsamegosiebie!!!
Demodokosbudujeczłowieczeństwowczłowiekuijestpewnegorodza-
jusumieniem.Sokratesjakopierwszyzwielkichmyślicielieuropejskich
pozostawiłposobiedwafragmentypoświęconezjawisku,któremożemy
utożsamiaćztym,codzisiajnazywamysumieniem.Jednymźródłemjest
10Tamże,s.466.
11Tamże,s.467;Legutko,Sokrates…,dz.cyt.,s.619.
12Tamże,s.455.