Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
R.A.Podgórski–Ideeiwartościweuropejskimdziedzictwieaksjologicznym
równieżautorzypiszącyonim.Emocjewywoływałynietylkopoglądy
Sokratesa,alerównieżjegoosoba.WskazujenatoKsenofont.Możemy
odnieśćwrażenie,żeSokratestoczłowiek,którystarasięwychowaćludzi
nadobrychobywateligreckich.WypowiedziPlatonapokazują,żesamSo-
kratesnieinteresowałsięjakoAteńczykpolityką,chociażprzezkrótkiczas
wniejuczestniczył.Alemożnaodnieśćwrażenie,żejestmetafizykiem,
bowiemjakohoplitawbitwiepodDeliondoznałprzeżyciamistycznego.
Jednakateńskiegofilozofanależyrozpatrywaćgłówniewfilozofiicodzien-
ności.Wkwestii,któranasinteresuje,amianowicieideiiwartościtrzeba
powiedzieć,żeSokratesbyłfilozofemwartościżyciacodziennego,który
utożsamiałżycieetycznewdziałaniu.Tymdziałaniem,naktórepowołu-
jesięSokrates,jesttroskaoduszę.Jestpoznanieprawdy,utożsamianie
zwiedząetyczną:mądrością.Samjednaktwierdzi,żewiedzynieposiada,
alezatojestmiłośnikiemmądrości.Jestmądry,przedewszystkimwtym
sensie,żeuznajesiebiezamędrca.Mędrzecwie,cotojestdobro.Dlatego
przekazywaniemądrościtraktowałjakopowołanie,któredałmuBóg,aby
ludzieżylimądrzej.Mniejinteresowałsięsamymiideami,więcejnatomiast
wartościami.Pokazujątoponiższecytaty.
[ł]Ijeżelibymiktozwas[ł]mówił,żedba[oduszę],jagoniepuszczę
iniedammuodejść,alegobędępytałibadał,iprzekonywał,ijeślidojdędo
przekonania,żeonniemadzielnościnaprawdę,atylkotakmówi,tobędęgo
poniewierał,żeonnanajwyższewartościnajmniejdba,arzeczylichszewyżej
Idalej:
Boprzecieżjanicinnegonierobię,tylkochodzęinamawiammłodychspośród
wasistarych,żebysięaniociało,aniopieniądzenietroszczyłjedenzdrugim
przedewszystkim,anitakbardzojakoduszę,abybyłajaknajlepsza;imówię
im,żeniezpieniędzydzielnośćrośnie,alezdzielnościpieniądzeiwszelkie
OSokratesiebardzodużopisałjegouczeńPlaton,któryuczyniłgo
głównąpostaciąwieludialogów,przezktóreSokrateswypowiadałswoje
