Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I-Greckieirzymskiedyskusjefilozoficznedotycząceideiiwartości
23
ideeiwartości.PoprzezfilozofięPlatonaSokratesstałsięsymbolemheroi-
zmu,herosamoralnego,człowiekaświętego,mocnego,cierpliwego,opano-
wanego,skromnego,mądregoisprawiedliwego.Interesującoprzedstawia
SokratesawFedeonie.JednaknapodstawieFedeonatrudnojestoddzielić
SokratesaodPlatona.PlatonowiSokratesimponowałbohaterstwem,przez
któreponiósłśmierćzagłoszoneidee.Upodstawideistałypoglądy,które
PlatonprzedstawiłwObronieSokratesa,kiedytoSokratesmówi,żenigdy
niezrezygnujezeswojegonauczaniainapominaniaAteńczyków:
Czcigodnyczłowieku,jesteśAteńczykiem,obywatelemmiastawielkiego
isławnegozmądrościisiły,atyniewstydziszsięzabiegaćomajątek,tak
abyśgomiałnajwięcej,atakżeosławęihonor,aniedbaszoprawdę,ioduszę,
Cytattenświadczy,żezdaniemSokratesa,sensemżyciapowinnobyć
dbanieowiedzę,którajestcnotą,boncnotaniebierzesięzmajątku,lecz
majątekzcnoty,atakżeinnedobra,jakiezdobywająludziewżyciupry-
sposóbnwytwarza”człowiekasprawiedliwego.Paradoksemmoralnymjest
to,żeczęstoniesprawiedliwośćpozwalaosiągaćwiększesukcesyniżspra-
wiedliwość.Jednaktosprawiedliwośćpozwalabudowaćludzkątwarzczło-
wieka.PrzekonałsięotymSokrateswczasieswojegoprocesu,kiedyzostał
oskarżonyprzezMeltosa.Oskarżenieformalnedotyczyłodwóchzarzutów:
bezbożnościidemoralizacjimłodzieży.Woskarżeniubyłonapisane,że
Sokratesnieoddajeczcibogomgreckim,aległosinowedoświadczenie
religijne(dajmonia).nDajmonia”torodzajdoświadczeniawewnętrznego,
aleMeltosniepowoływałsięnatopojęcie,ponieważAteńczycypoważ-
Czynbezbożnydowodziłateizmuiburzył,zdaniemAteńczyków,porządek
etyczny.WedługSokratesaniebezpieczeństwa,zjakimiczłowieksięboryka
niedotyczążyciaiśmierci.Ważniejszyodtychniebezpieczeństwjestczyn
Reale,Historiafilozofiistarożytnej,tłum.E.I.Zieliński,t.1,Lublin2005,s.361,
364-366.
