Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
90
WIEKXVI
niewzniesionejwpodwórzupałacuksiążęcegowidzowiezobaczyliwłoski
przekładBraciPlauta,przedstawieniateatralnestałysięwFerrarzenieod-
łącznączęściąobchodówkarnawałuiinnychważnychuroczystości.Kiedy
wroku1489scenazostałaprzeniesionadojednejzsalpałacowych(Sala
Grande),wFerrarzepowstałypodwalinyteatrudworskiego,którynadwo-
rzed,Estemiałbyćmiejscempowstawaniakolejnychgatunkówdramatycz-
nych:komedii,tragediiidramatupasterskiego.PośmierciErcoleinsce-
nizacjeteatralneodbywałysięwFerrarzezinicjatywykardynałaIppolita
d,Este,brataksięciaAlfonsaI.Zlecałonwystawianienietylkoklasycznych
dramatów–przekładówiprzeróbekkomediiPlautaiTerencjuszaoraztra-
gediiSeneki–lecztakżeeklogpisanychnajegozamówienieprzezintelek-
tualistówprzebywającychnadworzekardynalskim.
Odroku1503dogronadworzanIppolitanależałLudovicoAriosto
(1474–1533),autorsłynnegopoematuOrlandszalony(1516),jednazklu-
czowychpostaciwłoskiegoieuropejskiegorenesansu.Wkarnawale1508
nadworzekardynałazostaławystawionapierwszakomediaAriosta,La
Cassaria(Szkatułka),rozpoczynającaepokęwłoskiegodramatuliterackie-
go.Naoczniświadkowieprzedstawieniapodziwialijednaknietyletreść
komedii,ilesamąinscenizację:bogatestrojeaktorów,Dsłodkiemelodiein-
termediów”iprzedewszystkimwykorzystującązasadyperspektywyoraz
zrywającąześredniowiecznąsymultanicznościąscenografię,którejauto-
rembyłPellegrinodaUdine(por-s-219)-
ChociażwpisanymjedenastozgłoskowcemprologuAriostoobiecuje,
żekomediabędzieDpełnafacecji,którychdotądniegrywanonascenieani
włacińskimaniwgreckimjęzyku”,LaCassariapowielawiększośćsche-
matówdobrzeznanychzkomediiPlauta(Skrzynkowakomedia,Pseudolus)
iTerencjusza(DziewczynazAndros,PasożytFormion,Zakarę)-Tematem
dramatusąmiłosneperypetiedwóchmłodzieńców,ErofilaiCariodora,
zakochanychwnależącychdostręczycielaLucranoniewolnicach,Eulalii
iCorisce.Abyuwolnićkobietyzjegorąk,wymyślająpodstęp:podnie-
obecnośćCrisobola,ojcajednegozmłodzieńców,wysyłajądostręczycie-
laprzebranegozakupcasłużącego–Volpina–zcennąszkatułką.Następ-
niemajązamiaroskarżyćLucranaokradzieższkatułki,leczplanykrzyżuje
imprzedwczesnypowrótojca,którysądziżezłodziejemjestsługaVolpi-
no.Wszystkokończysiędobrzedziękiinteligencjiinnegosługi,Fulcia,któ-
ryopowiadaojcuprawdęiprzekonujego,żelepiejzałagodzićcałąsprawę
izapłacićstręczycielowi,abynierozgłaszałwszemiwobec,jakipodstęp
uknułjegosyn.Starzecgodzisięnatoidajesłudzepieniądze,którejed-
nakwniewielkiejtylkoczęścipowędrujądokieszenistręczyciela.Większa
częśćsumysłużyćbędziebowiemmłodzieńcomnafinansowaniewesołych
zabawzpięknyminiewolnicami.
WIEKXVI
