Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
88
WIEKXVI
gactwemintrygitypówkomicznych,stanowiłyidealnyzbiórteatralnych
wątków.ObecnywDekameroniehedonistycznyiświeckiwymiarludzkiego
życiawrazzgaleriąprzewrotnychsłużących,oszukanychinaiwnychstar-
ców,niewiernychżonicynicznychstręczycielek,stanowiłrodzimywkład
romańskiejtradycjiwkształtkomediihumanistycznej.DŚwiętyJanZłoto-
usty”–jakmówiłoBoccacciuflorenckidramaturgA.M.Grazzinizwanyil
Lasca–stałsięponadtoniebawemautorytetemwdziedziniewłaściwego
dlakomediijęzykapotocznego.Jedenzflorenckichkomediopisarzy,G.B.
Gelli,wdedykacjidoswojejkomediiLasportapisał:
Użyłemtakichsłów,jakimisłyszałemżerozmawiająnacodzieńosobywprowa-
dzoneprzezemniedokomedii;ijeślinieznajdziesięichaniuDantego,aniuPe-
trarkitodlatego,żeinnymjęzykiempiszesięorzeczachwysokichisubtelnych,in-
nymmówisięnacodzień(...).IjeśliniewszystkieznichdasięznaleźćuBoccac-
cia,którywwieluswoichnowelachpisałocodziennychsprawach,todlategoże
języki,napodobieństwowszystkichrzeczytegoświata,bezustankuibezuszczerb-
kuzmieniająsięiprzekształcają.
ProzaBoccacciastałasiędlakomediopisarzywzoremzanimBembo
wswoimtraktacieoficjalnienarzuciłówczesnejliteraturzekanonautoryte-
tówwdziedzinieposzczególnychrejestrówjęzykawłoskiego–volgare-Ko-
mediaXVI-wiecznaczerpałazrepertuaruwielobarwnego,bliskiegorzeczy-
wistościjęzykaBoccaccia,wzbogacającgojednakpowiedzeniamizaczerp-
niętymizewspółczesnegodialektuflorenckiego.Emblematycznyprzykład
takiejpostawymogąstanowićkomedieCecchiego,zawierającerekordową
liczbęflorenckichpowiedzeńiprzysłów,którepraktycznieuniemożliwiają
dzisiejszemuczytelnikowilekturęjegodramatów.
Włoskiekomedieliterackiepisanebyłyprozą,apróbynarzuceniawer-
suczynionemiędzyinnymiprzezAriostaostateczniesięniepowiodły.
Punktemwyjściadlawiększościfabułbyłochwilowezaburzenieprzyjęte-
gosystemunorm,aakcjadramatuciążyłakuprzywróceniuzachwianego
porządku.Komediamiałapełnićrolęspeculumvitae–imagoveritatis,jed-
nakjejrealizmniepolegałnawiernymodwzorowaniurzeczywistości.Była
onaraczejironicznądeformacjąobyczajowościniższychklas,gdyżrzad-
kosięzdarzało,abydworskaspołecznośćchciałaoglądaćnascenieswój
groteskowyobraz.Jeślimożnamówićorealizmierenesansowejkomedii
todlatego,żeodzwierciedlałahedonistyczną,zmysłowąnaturępoczątku
XVIstulecia.Stądgłówną,jeśliniejedyną,bohaterkąkomediitegookresu
byłaniewysublimowanamiłość,częstoprzybierającawulgarnezabarwie-
nie.Jawnyerotyzm,którymjestprzesiąkniętawiększośćfabułówczesnych
komedii,mieściłsięjednakwgranicachchwilowegoodstępstwaodusank-
WIEKXVI
