Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie.Francuskaantropologiakulturowa
21
sięnarzędziemzdobywaniawiedzyo,,innych’’(naprzykładempatia,którą
doceniłGeertz),trudnozachwycićsiętymdurkheimowskimstwierdzeniem.
Jednakżemożnawnimdostrzecpewnąrację.Nawetemocje,użytechoćby
jakonarzędziedopoznaniaInnego,niekonieczniewkategoriiempatii,pozo-
stają,,faktem’’,aletakżekryteriumprawdyosamymbadaczu.
PodwpływemDurkheimazpewnościąpozostawaliBrytyjczycy,choćby
AlfredR.Radcliffe-BrowniEdwardE.Evans-Pritchard.Pierwszyznich,nie
bezpowodów,uważanybyłza,,najwybitniejszegodurkheimistęwanglosaskich
naukachspołecznych’’(Paluch1990,s.157)izwolennikautrzymaniajasnej
granicymiędzyetnologią–nauką,,zajmującąsięhistoriądomniemaną’’
(Kuper1987,s.88)–aantropologiąspołeczną,określanąprzezniegojako
socjologiaporównawcza.WedługRadcliffe’a-Brownaludypozaeuropejskie,
głównyprzedmiotbadańetnologów,niemiałyhistorii,aichopisniemógł
służyćjakowystarczającymateriałdownioskowaniaomechanizmachżycia
grupowego.Wtymwłaśnieupatrywał,,piętęachillesową’’etnologii.ZDurk-
heimemłączyłagonietylkoideatraktowaniarzeczywistościspołecznejjako,
wpewnymsensie,statycznegosystemu,aletakżeniecolekceważącystosunek
dohistoriiorazpsychologii.Radcliffe-Brownpostrzegałrzeczywistośćspołecz-
nąjakostrukturę,pewiensystem,wktórymfaktymożnawyjaśniaćjedynie
przezinnefakty.Ichrolapolegałanapodtrzymywaniucałościzapomocą
określonychfunkcji.Takzdefiniowana,rzeczywistośćspołecznapodlegała
prawomsocjologicznym,służącymwyjaśnieniufaktówspołecznych.Pewnie
dlategobadacztenmyślałopraktycznymzastosowaniuantropologiispołecz-
nej,kiedychciałzrozumiećistotękonfliktu(niedopasowaniedwóchsystemów)
międzyludnościątubylcząabiałymiprzybyszamiwAfrycePołudniowej
(Paluch1990,s.158).Tensposóbrozumieniaformżyciazbiorowegopozwalał
muzachowaćwbadaniach,,podejścieahistoryczne’’–historialiczyłasiędla
niegojakonaukazaledwie,,rzucającaświatłonabadaniaspołeczne’’(Kuper
1987,s.88).Podobnietraktowałpsychologię.Twierdził,żeniemożnawyjaś-
niaćfaktówspołecznychwodniesieniudopsychologiijednostek,chybaże
wkategoriiwyobrażeń.
Drugizbadaczy,Evans-Pritchard,dlaodmianyantropologkulturowy,
wykorzystałpojęciestrukturyspołecznejdobadaniajejform,takichjak
klanyirodywspołecznościachbezwykształconegoprzywództwa,wktórych
wartościzwiązkówkrewniaczychprzyczyniająsiędoutrzymaniacałości
(Kuper1987,s.122).Zrobiłtonatyleskutecznie,żejegomonografie,zwłaszcza
TheNuer,stałysiękanonemdlaantropologówbrytyjskichlatpięćdziesiątych
XXwieku.
W,,łańcuchu’’wpływówDurkheimaniemożeoczywiściezabraknąćjego
siostrzeńcaMarcelaMaussa.Gdyprzyjrzećsięjegodokonaniom,tozdecydo-
wanienależystwierdzić,żemimoiżjegonaukowedoświadczenieniewyrastało
zkontaktuzterenem,potrafiłonzwrócićuwagęwspółczesnychmuintelek-
