Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
AGNIESZKACHWIEDUK,ADAMPOMIECIÑSKI
wiedliwośćjakozdobyczeRewolucjiFrancuskiejizarazemwartościabsolutne
miałypomócwzwalczaniuniesprawiedliwości,któradotknęłanietylkopewne
grupyspołeczne(kobiety,niewolnikównaobszarachkolonizowanychczypod-
danychchłopów),alerównieżcałenarody.Szczególnąroląówczesnychhuma-
nistówbyłowystępowanie,,przeciwkozbrodniom,którymichciwośćskalała
wybrzeżaAmeryki,AfrykiiAzji’’(Condorcet1957,s.173).
Francuskaetnologiaiantropologiakulturowa:
klasyczneteorieiwspółczesnekonteksty
Powielkichiznaczącychnarracjachfilozoficzno-społecznychwiekuXVIII,
następnestulecierozbudziłorównieżzainteresowaniafolkloremspołeczeństw
europejskichiprzyśpieszyłoformowaniesięetnologiiiantropologiikulturowej
jakosamodzielnejnauki.NieinaczejbyłoweFrancji.Jeszczezanimnastała
,,epoka’’Émile’aDurkheima,MarcelaMaussa,LucienaLévy-Bruhla,Maurice’a
LeenhardtaiMarcelaGriaule’a,działalnośćswąrozpocząłPaulSébillot,uwa-
żanyzatwórcęfolklorystykifrancuskiej.Byłonautoremkilkutomowegozbioru
LeFolkloredeFrance,któretodziełoporównywanebywazpracąOskara
Kolberga.Głównyprzedmiotjegozainteresowaństanowiłyludowezwyczaje,
obrzędy,wierzenia,przesądyiichplastycznaemanacja,czylisztukaludowa
(Bednarski1997,s.50–51).Sébillotnietylkobadałfolklorikulturęludową
(przedewszystkimBretanii),aleudzielałsięwwielutowarzystwachnaukowych
–antropologicznym,etnograficznym,sztukinarodowejorazinnych,bliskich
szerokorozumianejantropologiikulturowej:archeologicznym,lingwistycznym,
folklorystycznym.Dzisiajdoczekałsięwielkiegouznaniadlaswejpracywpo-
staciwznowieńjegopublikacjiipowstaniaStowarzyszeniaPrzyjaciółPaula
Sébillot(AssociationdesAmisdePaulSébillot),badającegoiprzybliżającego
jegonaukowydorobek.
WiekXIXtoprzedewszystkimpojawieniesięwśródnaukuniwersytec-
kichwpełniwykształconejmłodejdyscypliny–wiedzyokulturzeispołeczeń-
stwie–etnologii,anastępnieantropologiikulturowej,nazywanejteżwe
Francjiantropologiąspołeczną,comawyrażaćjejkonotacjesocjologiczne.
NajpierwnależałobytuwspomniećoEduardzieChavannes,francuskimpro-
fesorzezCollègedeFrance.W1887rokuprowadziłonbadaniaarcheologicz-
newChinach,zwracającuwagęnajęzykowezróżnicowanietegokrajuoraz
bogactwoliteratury.Byćmożetowłaśniedoświadczeniekontrastumiędzy
kulturąChiniFrancjisprawiło,żeChavanneswprowadziłdonaukitermin
,,etnologia’’.WcześniejjeszczeAndréMarieAmpère,francuskifizykifilozof,
przyznałetnologiiwopracowanejprzezsiebieklasyfikacjinaukstatusnieza-
leżnejdyscypliny.Jednocześniedokonałjejpodziałunaelementarnąipo-
wszechną.Zakrestejdyscyplinywskazywałnazainteresowanieczłowiekiem
