Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
BARBARAMARKIEWICZ
kacji,przyczympojawiasięwówczasinnegorodzajutrudność,naktórąwskazują
zwolennicytakiejkoncepcji.Jesttotrudnośćzwiązanazpróbąokreśleniarodza-
jukomunikacjimożliwejpoprzezmit,amianowicie:czymityzrównująpodmioty
uczestniczącewtegorodzajukomunikacji?-awięclikwidujepodziałnanadawców
iodbiorców,wszyscyuczestnicząwtymsamymmicie,czyraczejowewspólniewy-
znawanemityraczejtakipodziałwzmacniają.Wielcepomocneprzyrozważaniu
tegozagadnieniamogłybysięokazaćbadanianadplotkąprowadzoneprzezGeorga
Simmla.Zauważmyjednak,żetegorodzajuinteresującekwestieteoretyczneodno-
sząsiędosposobufunkcjonowaniamituwobrębierzeczywistościpolitycznej.Mnie
jednakinteresujetutajmitpolitycznyjakopewnenarzędziepomocniczewformie
opowieści-narracjistworzonejlubprzejętejprzezfilozofówwceluuchwyceniaiwy-
jaśnieniaspecyfikipolitycznejrzeczywistości.
Niezamierzamjednakpodważaćanitymbardziejkwestionowaćdotychczaso-
wychwynikówbadańnadmitamipolitycznymi,wręczprzeciwnie-traktujęjejako
podstawęprezentowanychtutajrozważań.Zpoziomufilozofiipolitykiiwykorzysta-
nychprzezniąmitówmożnajednakdostrzec,żewproponowanychpodziałachikla-
syfikacjachmitówpolitycznychbrakujepewnegozasadniczegorozróżnienia.Mam
namyślitakipodział,którypozwoliłbyoddzielićmityfunkcjonującebezpośrednio
wobszarzepolitycznymodtychodnoszącychsiędosamejpolitycznejrzeczywisto-
ści.Wceluichodróżnieniaproponujęzatemwyodrębnieniedwóchpodstawowych
rodzajówmitów,czylinmitówpolitycznych”inmitówwpolityce”
.Większośćprac
dotyczącychtejproblematykitraktujeonmitachwpolityce”
,czyniącswoimprzed-
miotemnarracjewykorzystywanewobrębiedanegoukładupolitycznegoorazte
służąceutrwaleniuipodtrzymaniujegostruktury,wtymgłówniestrukturywładzy.
Towodniesieniudotychmitówznajdątakżezastosowanieogólnecharakterystyki
świadomościmitotwórczejizwiązanezniąproblemyteoretyczne,wtymm.in.roz-
różnieniemiędzyporządkiemmitycznymiideologicznym.Jaktwierdziłnaprzy-
kładKołakowski,ideologiaczęstoposługujesięmitami,wykorzystujemitotwórczą
energięnaszejświadomości,samajednakmitologiąniejest5.Zpunktuwidzeniaba-
daczanmitówpolitycznych”rozróżnienietotracijednakswojąwartośćpoznawczą.
Zdajęsobiesprawę,żepodziałnanmitywpolityce”inmitypolityczne”niejest
zbytostry,trudnorównieżodróżnićjepodwzględemformyczytreści.Częstomi-
tamipolitycznymibywałymity,którejużfunkcjonowaływsferzepublicznejizo-
stałyprzezfilozofówprzejęteiwykorzystane.Inaodwrót:poprzezprocesedukacji,
aczasemwręczindoktrynacji,nmitypolityczne”stawałysięnmitamiwpolityce”
,
bywałydoniejzfilozofiiprzenoszone.Jedynymkryteriumstajesięzatemichfunk-
cja.Mitypolitycznewykorzystywanebyłyprzezfilozofówdlawsparciaichwysiłków
dotyczącychpoznaniaiwyjaśnianiapochodzeniaorazznaczeniapolitycznejrze-
czywistości,sposobujejfunkcjonowania,atakżestruktury.Ztegopunktuwidzenia
najważniejszym,ijaksięokazałonajtrwalszymmitempolitycznym,wydajesięmit
stanunaturalnego,którystałsiętakżepodstawowąformąmitugenezy.Ponieważ
5Por.L.Kołakowski,Obecnośćmitu,napodstawie:nBibliotekaKultury”
,t.224,Paryż1972,wyd.
pol.Wrocław1994,Warszawa2003.
