Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
BARBARAMARKIEWICZ
możliwośćwyrażanianzapotrzebowaniajakiejśgrupyspołecznejnawytłumaczenie
pewnegozakresurzeczywistościspołecznejwtymgenezyistatusutejgrupy”3.
Tensposóbrozumieniamitupozwalam.in.uzasadnićistnieniemitówpolitycz-
nych.Podstawowymwyróżnikiemmitupolitycznegobyłabyniejegoforma,leczge-
neza,ujętajakonpotrzebawytłumaczenia”
,orazprzedmiot,czylirzeczywistośćpoli-
tyczna,traktowanajakoresiduumrzeczywistościspołecznej.Mitpolitycznymiałby
siępojawićniejakowwynikuprzymusuzrozumieniajejpochodzenia,struktury,
swojegowniejusytuowaniaitp.Powstajątutajkolejnekomplikacje.Niebardzobo-
wiemwiadomo,czymmiałobybyćowonzapotrzebowaniedanejgrupy”idlaczego
czasemprzybieraonoformęmitu,aczasemnie.Jeślidrążyćdalej,toniejasnajest
takżekwestia,dlaczegomitologicznewytłumaczeniepojawiasięjakopotrzebawy-
jaśnieniatakiejanieinnejczęścirzeczywistościspołecznej,niemówiącjużotym,
iżsamopojęcierzeczywistościspołecznejjestconajmniejnieostre,cowięcej,jak
sięwydaje,mocnotakżezmitologizowane.Niezależnieodtychwątpliwościbardzo
ważnejestmoimzdaniemzaznaczeniewtejcharakterystycepowiązaniawyjaśnie-
niamitologicznegozporządkiempotrzeb,czylizporządkiemnaturalnym,oczym
będziemowawdalszejczęścitegotekstu.
Pomijającmniejistotneróżnice,możnauznać,żepodstawądokonywanejprzez
znawcówprzedmiotutypologiimitówpolitycznychpozostajesposób,wjakiukazana
jestwnichwładzapolityczna,bodotegoobszarusprowadzonazostajedefactowspo-
mnianatujużwcześniejnrzeczywistośćpolityczna”
.Wyróżniasięzatem:1)mity
uzasadniające,legitymizująceistniejącąwładzęitych,którzyjąsprawują,doktó-
rychnależałobytakżezaliczyćmityzałożycielskie(genezylubpoczątku),wtym
równieżmitysakralizującewładzę(S.Filipowicz);2)mityporządkujące,określające
hierarchiępolityczną,zuwzględnieniemcentralnegomiejscawładzy,istanowiące
istotnyelementgryowładzę;3)mitydyscyplinujące,m.in.mitymillenarystyczne,
dostarczającewyobrażeniakońca,powiązanezoczekiwaniemnamesjasza,zbaw-
cęczycharyzmatycznegoprzywódcę.Domitówdyscyplinującychmożnarównież
zaliczyćnmityzła”
,wktórychprzywoływanezagrożenieprzybieraformęanarchii,
upadkubądźogólniewroga(obcego).Jeśliuznamy,żemitologiapolitycznawy-
różniasięwłaściwietylkoprzedmiotemswoichopowieści,npotrzebatłumaczenia”
jestbowiemobecnawewszystkichformachświadomościmitotwórczej,tojejpod-
stawowefunkcjetrudnoodróżnićodfunkcjimitologiipowszechnej.Podobniejak
wpozostałychmitach,równieżwmitachpolitycznychchodziłobyzatemgłównie
owyjaśnienietego,copozostajepozaobszaremdoświadczenia,czylipoczątków/
genezy,orazouzasadnienieistniejącegostatusquo,jegonienaruszalności.
Dociekającspecyfikimitówpolitycznych,zwracasięuwagę,jakjużwspomnia-
łam,iżniesięgająonedoporządkunaturalnego(kosmicznego),aledotyczągłów-
nierzeczywistościspołecznejijejstruktury,czylirelacjimiędzyludzkichiludzkich
działań.Dlategowłaśniewliteraturzeprzedmiotufunkcjemitupolitycznegozosta-
łyokreślonewodniesieniudotejrzeczywistości,awśródnichjakonajważniejsze
wymieniasię:podtrzymywanieporządkuspołecznego,umacnianiewartościspo-
3Ibidem.
