Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
WŁADYSŁAWZUZIAK
wokółktóregomogłabysiękoncentrowaćuwolnionaenergiaspołeczna.Koniecz-
nadorealizacjitakiegocelujestnietylkoakceptacja,aleiwcześniejszadyskusja
społeczna.Musizaistniećzgodacodowartościisposobówichrealizacji,takby
wartościpreferowaneprzyrealizacjitegowspólnegoceluniekrzywdziłyżadnego
obywatela(pozatymi,którzychcielibykrzywdzićinnych),należyteżwypracować
takiemechanizmykontroli,bywartościniestawałysięnarzędziamiwpolitycznej
walce,nieulegałydegeneracjiiniebyłydyskredytowane.
Równocześniepolitycyimywszyscymusimywkońcudostrzec,żenaszeprob-
lemyniesąjużtylkonaszymiproblemami.Jakpisałzapomnianyniecotwórcafilo-
zofiiduchaLouisLavellewBłędzieNarcyza:nNiktniemożezrealizowaćsięinaczej,
jaktylkowspółpracującnadrealizacjąwszystkichinnych”41.Wglobalizującymsię
świeciekażdyznasstajesięnietylkosąsiadem,mieszkańcem,obywatelemkraju,ale
teżwcorazwiększymstopniuświadomymczłowiekiem,reprezentującymludzkość.
Taludzkośćjestjeszczezaledwieprojektem,alewmoimodczuciuistniejąszansena
stworzeniewarunków,wktórychzarównopojęcienczłowiek”
,jakinludzkość”po-
nowniestanąsięrealnymiwartościami,determinującyminaszewybory.Podstawy
dotakiegooptymizmudawałjużMaxScheler,dowodzący,żenistniejepierwotna
solidarnośćposzczególnychczęściludzkości,żelosytychczęścidotyczązarazem
całości,arozmaitejednostki,narody,rasyitd.sąwróżnymstopniuiwróżnejmie-
rzesolidarnezcałością”42.WopiniiSchelera,którąpodzielam,dziękiistnieniutej
solidarnościwkulturzeduchowejzachodziprocesnzacieraniasięprzeciwieństw”
,
któregojednymzefektówbędzienzanikanieprzeciwieństwapomiędzyjednostron-
nymiideamiczłowieka”43.Ludzkość,wspólnotaiczłowiek(aleczłowiekrzeczywisty,
konkretny,kreatywny,pełenpasji)tocorazbardziejnierozdzielnepojęcia,oczym
politycytakżepowinnipamiętać.Niemożemyjużnaszegowspólnegodomuogra-
dzaćmurem,podobniejakniemożemyodgradzaćsięwramachtegodomu.Jestto
zawszejedyniekrótkoterminowerozwiązanie,gdyżnglobalneproblemymajątylko
globalnerozwiązania.Naglobalizującejsięplanecietylkosolidarnaludzkośćmoże
podejmowaćirozwiązywaćteproblemy”44.Totakżenależyprzypominaćpolity-
kom,kiedypróbująwygrywaćjakieśswojebatalieiodwołująsiędonaszychlęków,
resentymentówczypoczuciazagrożenia,któreprzecież,wobecciągłejniepewności,
wciążnamtowarzyszy.
41L.Lavelle,L
)ErreurdeNarcisse,Paris1939,s.127.
42M.Scheler,Resentymentamoralność,op.cit.,s.203.
43Idem,Pismazantropologiiflozofcznejiteoriiwiedzy,tłum.S.Czerniak,A.Węgrzecki,War-
szawa1987,s.204.
44Z.Bauman,Szanseetykiwzglobalizowanymświecie,op.cit.,s.117.
