Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
Problemfilozoficznejhistoriifilozofii
formalnyipostawioneoboktego,coszczegółowe,samostajesię
równieżczymśszczegółowym”69.
JakzauważaKarolBal,charakterystycznejcechyHeglowskiego
rozumieniahistoriifilozofiiupatrywaćnależywtym,żestanowi
onachronologicznąartykulacjęgłównychkategoriiLogiki70.Istot-
nie,niemożnazapominać1imówiotymwprost§14Encyklope-
dii...1żerozwójmyślenia,ukazywanywhistoriifilozofii„przed-
stawianyjestrównieżwsamejfilozofii,alejakouwolnionyod
owejhistorycznejzewnętrznościiujętywsposóbczystywelemen-
ciemyślenia”.„Wolnaiprawdziwamyśl1piszeHegel1jestwso-
biekonkretnaiwtensposóbjestonaideą(Idee),awswojejcałko-
witejogólnościideąsamą(dieIdee),czyliAbsolutem”71.Historia
filozofiijestwzwiązkuztym„historiąodkrywaniamyślioAbso-
lucie,któryjestjejprzedmiotem”,jakczytamywPrzedmowiedo
wydaniadrugiegotejżeEncyklopedii...72.Mamytuzatemnietylko
prostyzwiązekokreślonejnaukihistorycznejijejprzedmiotu,lecz
takżeteoretycznyzwiązekobu:odpowiedniośćfilozofiiihistorii
filozofii.Obatypywiedzystanowiąsystemyprzedstawiające1
każdyzwłaściwegosobiepunktuwidzenia1procesrozwojumyś-
lenia,przyczymichwzajemnystosunekjestjakrelacjaideido
zjawiska.Zadaniefilozofiipoleganaprzedstawieniulogicznego
sposobuwywodzeniasięzsiebieposzczególnychukształtowań
myśli73.Natomiastdlahistoriifilozofiicharakterystycznyjesttaki
sposóbprzedstawianiarozwojumyśli,żeposzczególnestopnie
ietapyrozwojoweukazanesąjakocoś,cozdarzasięwokreślo-
nymczasieimiejscu,wokreślonychuwarunkowaniachspołecz-
nych,politycznych,kulturowych.Teposzczególnestopnierozwo-
jowewystępująwokreślonejempirycznejformieitostanowi1
69G.W.F.HEGEL:Encyklopedia...,s.75.Wydajesię,żekluczdozrozumienia
tychdystynkcjimożestanowićspekulatywnafigurapodstawowamyśliHegla.
H.Schnädelbachująłjąnastępująco:„Jeśliwcałościodróżniamycałośćodjej
częściwtensposób,żezaszeregujemyjąobokczęścijakooddzielnąistność
(Entität),totakwyznaczonacałośćjestwówczastylkoczęściącałościobokin-
nychczęści;azatemprawdziwącałośćnależypomyślećjakojedność1możliwej
takżedoodróżnieniaodczęści1całościiczęści.Taksamowodniesieniudojed-
nego(dasEine)itego,coogólne:jedno,tylkoprzeciwstawionewielości,icoś
ogólnego,tylkoprzeciwstawionegoszczegółowi,samojesttylkojednympośród
wielu,czylistanowicośszczegółowego.Zatemprawdziwejednomusibyćpo-
myślanejakojednośćwwielościitymsamymjakojednośćjednościiwielości.
Odpowiednionależyto,conaprawdęogólne,pomyślećjakojednośćjegosamego
itego,coszczegółowe”.H.SCHNÄDELBACH:Hegel...,s.12.
70Zob.K.BAL:Heglowskiewartościowanie...,s.195.
71G.W.F.HEGEL:Encyklopedia...,s.76.
72Ibidem,s.17.
73G.W.F.HEGEL:Wykłady...,s.58159.
