Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Ekonomicznepojęciepodatkuisystemupodatkowego
materiąprawną,tosamprzedmiotopodatkowaniajestmateriągospodarczą,
aźródłapodatkuzależąodpotencjałuspołeczno-gospodarczegoopodatko-
wanychpodmiotów.
Wteoriachekonomicznychpodatkiwarunkująefektywnepozyskiwanie
przychodówbudżetowych(celfiskalny),sąnarzędziemoddziaływaniare-
lacjipodatnik–państwo,kształtującymbieżącąpolitykęgospodarcząispo-
łeczną(celeniefiskalne).Klasycznaekonomiasystemupodatkowegoopiera
sięnadwóchgłównychzasadach:trwałejwydajnościpodatkuorazspra-
wiedliwościopodatkowaniaprzyspełnionymekonomicznymwarunku,
jakimjestzachowaniezdolnościpodatnikadoponiesieniaciężarupodatko-
wego
17
.Trwaławydajnośćpodatkuobejmujenastępującezasady:
.
fiskalną:podatkiprzynosządochódprzyniewielkichkosztach
irelatywnieniskimryzykupolitycznym,przyuwzględnieniuzmian
zachodzącychwsytuacjigospodarczejpaństwaipodatnikóworaz
ograniczaniuczęstychzmianwsystemiepodatkowymutrudniają-
cychpodejmowaniewzględnieracjonalnychdecyzjiprzezpodatni-
kówiprowadzącychdodestabilizacjigospodarkipaństwa;
.
ekonomiczną:uwzględniającąskutkiekonomiczneispołeczneopo-
datkowania,jakwpływkryzysugospodarczegoiograniczeniewpły-
wówdobudżetuczyryzykofunkcjonalnespołeczeństwa;
.
ustawowejformyopodatkowania:dającejgwarancjępoprawnych
merytorycznieiformalniedziałańkształtującychizmieniających
zasadyprawapodatkowego.
Wdefinicjinależyzatemrozważyćkwestięracjonalnościopodatkowa-
nia,któregociężarniewymuszanapodatnikudziałań,którychskutkisą
niekorzystnedlapaństwa.Rozważeniawymagazagadnieniezdolności
podatkowej,którazabezpieczabieżącąegzystencjęoraztworzywarunki
dokreowanianowychźródełpodatkowych,coprzełożysięrównieżna
zwiększeniedochodówpaństwa.
Definiującsystempodatkowyzekonomicznegopunktuwidzenia,war-
toprzeanalizowaćjegowymiarywnastępującejkolejności(rys.1.1).
Popierwsze,wpływanaalokacjęzasobówwgospodarce(wymiarekono-
miczny).Podrugie,odgrywazasadnicząrolęwprzypisywaniuciężaru
21
17J.E.Stiglitz,J.Y.Rosengard(2015).Economicsofthepublicsector,W
.W
.NORTON&COM-
PANY
,INC.NewYorkLondon;A.Gomułowicz,D.Mączyński(2016).Podatkiiprawopodatkowe,
WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa.