Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1050Zdolnościtwórcze
siecipamięci,ulegająprzeformułowaniu,redefiniowaniu,rekonstrukcjiiwymagająprzy
tymaktywnościprocesówanalitycznychiewaluacyjnych.Stąddokompetencjiogólnych
należą:rozumowanie,myślenielogiczne,analizaisynteza,ocenianie,pamięćorazszeroka
percepcja.Samowsobiedywergencyjnemyślenienieprowadzidotwórczejdoskonałości
wokreślonejdziedzinie,ponieważdoosiągnięciamistrzostwanadanympolukonieczne
sąspecyficznawiedzaiumiejętności,którestanowiąkolejnykomponentmodelu.Wśród
elementówsprzyjającychtwórczościwgrupiekomponentówosobowościowychsąnmo-
tywy”.Autorpodkreślaważność:potrzebynowości,ciekawości,pędudowiedzy,samo-
aktualizacji,potrzebysprawstwa,kontaktowaniasięzinnymi,podejmowaniaodpowie-
dzialnościigotowościdozabawy.Nazaangażowaniezadanioweskładająsiętakiecechy,
jak:zdolnośćkoncentracjinazadaniu,wytrwałośćiselektywność,któresąniezbędnedo
gromadzenia,analizy,ocenyiopracowaniainformacji.Szóstagrupaelementów,nazwana
notwartościąitolerancjąwieloznaczności”,rozumianajestprzezautorajako:otwartość
nadoświadczenie,gotowośćdopodejmowaniaryzyka,nonkonformizm,tolerancjawielo-
znaczności,poczuciehumoruorazrelaks.
WopisanejformiekomponentowymodeltwórczościautorstwaUrbanazostałzope-
racjonalizowanydopostacinajpowszechniejużywanegoobecniewPolsceipopular-
negonaświecietestutwórczości-RysunkowegoTestuMyśleniaTwórczegoTCT-DP
autorstwaKlausaK.UrbanaiHansaG.JellenawpolskiejadaptacjiAnnyMatczak,
AleksandryJaworowskiejiJoannyStańczak(2000).Wartojednakwspomnieć,żepo-
mysłmodeluzostałrozbudowanyprzezUrbana(2002)inazwanymodelemodpowie-
dzialnejkreatoligencji(themodelofresponsiblecreatelligence).Niedoczekałsięonope-
racjonalizacjiiempirycznejweryfikacji,stanowiraczejhipotetycznyzaryssystemowej
koncepcjitwórczościdalekowykraczającypozapierwotnykonstrukt.
105020Strukturamyśleniatwórczego
Porządkującwiedzętworzącąpodbudowęteoretycznązaprojektowanychbadańwza-
kresiestymulowaniazdolnościtwórczychikluczowegoprocesupoznawczego,jakim
jestmyślenie,omówieniawymagastrukturaprocesumyśleniatwórczego.Jakpodaje
Kozielecki(1995),składająsięnaniątrzypodstawowekomponenty:1)materiał,czyli
rodzajinformacjiprzetwarzanychwprocesiemyślenia,którycharakteryzujesięfor-
mąitreścią;2)operacjeumysłowe,toznaczyprzekształceniadokonywanenarepre-
zentacjachumysłowych,prowadzącedopowstawaniakolejnychogniwłańcuchamyśli;
3)reguły,czylistrategieporządkowaniałańcuchaoperacjiumysłowych,pozwalającena
układanieoperacjiwpewnącałość.Dobórmateriału,operacjiiregułuzależnionyjest
odceluaktywności,wnaszymprzypadkuaktutworzenia.Coistotne,rodzajmateriału
wyznaczazakresoperacjimożliwychdozastosowania,aoperacjezawężajązbiórreguł
ichkomponowaniawcałośćpodlegającąrealizacjicelu(Nęckaiin.,2020).
Operacjeumysłowewykorzystywanewtrakcieprocesutwórczegonieróżniąsię
odstosowanychwprocesachzwiązanychzinnymiaktywnościamiczłowieka,nato-
miastwykorzystywanesąwspecyficznysposób(Łukasik,1999).Wielowymiarowypro-
41
