Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
religijneutworypoetyckie.Ogólnienazywasięjebussho(Hpismabuddyjskie”)lub
hōgo(Hsłowadoktryny[buddyjskiej]”).Popularnośćswązawdzięczajągłównie
temu,żewokresieokrutnychwalkdomowychumysływieluludzikierowałysię
doHwiedzy”,któraimdawałanadziejęprzynajmniejnaprzyszłość.Należyprzytym
zaznaczyć,żenastrojówbuddyjskichniebraknawetiwkrwawychgunki-monogatari,
coświadczyzarównootym,żepesymistycznenastrojezwiązanezprzekonaniem
onietrwałościwszystkiego,coistniejenatymświecie,przeniknęłynawetdo–zda-
wałobysię–beztroskichwojaków,jakiotym,że–jaksięnajczęściejprzy-
puszcza–zarównorapsodowie,jakizapisywacze,tekstówrekrutowalisięwówczas
zmnichów,jedynejobokdworupiśmiennejwarstwyspołeczeństwa–przynajmniej
napoczątkuomawianegookresu.
NOWEFORMYPOETYCKIE:RENGAIHAIKAI.Wdziedziniepoezjimamydozanotowania
dwazjawiska,zwanerenga(lubrenka)ihaikai.Obiewymienioneformypoetyckie
wywodząsięwłaściwieztanka.Otóżtankapoczętojużbardzowcześniedzielić
nadwieczęści:pierwszą,złożonąztrzechwersów:5+7+5zwanokami-no-ku
(Hgórnąstrofą”),drugą,złożonązdwuwersów7+7nazwanoshimo-no-ku(Hdol-
nąstrofą”).Treśćwierszazwykleharmonizowałaztympodziałemformalnym,
wmiejscubowiempodziałuobustrofwypadałanajczęściejcezuratreściowa,także
shimo-no-kubywałaniekiedyjedyniepoetyckimdopowiedzeniem,uzupełnieniem
doswoiściezamkniętejwsobiekami-no-ku.Dochodziłoniekiedyteżdotego,żein-
nyautormógłwyśpiewaćstrofęgórną,ainnydopowiedziećdolną.Takidialogpo-
etyckimusiałbawićswąoryginalnościąistądzrodziłasięmyśljegokontynuacji:
dodwugotowychjużstrofdołączanokolejnotrzecią(znowuoformiekami-no-ku),
potemczwartą(oformieshimo-no-ku)itd.,leczrzeczcharakterystyczna,żetrzecia
łączyłasięściślejtreściowotylkozdrugą,aczwartatylkoztrzecią,takżewiązany
wtakisposóbwiersz(rengaznaczyHpieśńwiązana”)rozpadałsięnaszeregsamo-
dzielnychfragmentów,powiązanychzesobątylkoprzejściami:[A+B][B+C]
[C+D][D+E]...Pierwszastrofarengazwanabyłahokku(Hrozpoczynającąstro-
fą”);dalszestrofyrenganazywanotsukeku(Hstrofamidoczepionymi”).Ilośćstrof
Hdoczepionych”bywałaróżna,choćokreślonymseriom,np.44,100strof,przypisy-
wanoniekiedyrolękanoniczną.Należydodać,żerengapowstawałazwyklewgro-
nie3,4iwięcejuczestników,alebywałoteż,żejedentwórcawiązałjejstrofywtaki
sposób,jakbytoczyniłokilku.Niezawszeteżautorzydorzucalipojednejtylkostro-
fie:znanesąnp.wypadkinawiązywaniatankadotanka,aleiwówczasjedynie
sąsiadującezesobąstrofymusiałysięwiązaćtreściowo.
32
