Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
arbitraoceniającegopoematyukładanenarzuconyadhoctemat.Ponieważauto-
rzypisaliczęstokroćHpodgustsędziego”,obniżałotowartośćutworów.
LITERATURAKLASYSAMURAJÓW.Przechodzimyzkoleidoomówieniaokresuprymatulite-
raturysamurajskiej.Jakjużwspominaliśmy,omawiającrozwójjęzykowy,małowy-
kształconysamurajniebyłzdolnykorzystaćzliteraturydworskiej,utrzymanejwstylu
klasycznojapońskim,wktórymdominowałoobcemusłownictwo.Pozatymkame-
ralnynaogółnastrójliteraturydworskiejijejwyszukanaformaniemogłyodpowia-
daćswobodnemu,szorstkiemuiraczejprostemusposobowiżyciapanującemuwśród
samurajów,spędzającychwiększośćczasunapolowaniachiwojaczce,apozostały
czasnaucztachimiłostkach.Nicdziwnego,żewytworzyłosięzapotrzebowanienali-
teraturęnowąpodwzględemtreściiformy,awspółcześniludziepiórapotrafilispro-
staćwymogomnowegoczytelnika.Oczywistarzecz,żegatunkipoprzedniegookresu
znajdowałyjeszczeswychnaśladowcówzarównowprozie,jakiwpoezji,poziomich
jednakżepoważniesięobniża.Wzbogacasięnatomiastonowewartościowepozycje
zuihitsu,jakrównieżkontynuowanyorazstalezasilanyprzezswebezpośrednieźró-
dło,imaginacjęludową,gatuneksetsuwa-monogatari.Nowyrozkwitprzeżywarów-
nieżmonogatariwswymnowymodgałęzieniu,wyrosłymnagrunciepotrzeb
literackichwarstwysamurajskiej,mianowiciewtzw.gunki-monogatari(Hopowieści
wojennej”),opisującejżyciesamurajów.Charakterystycznącechętychutworówsta-
nowifakt,żepierwotniebyłyprzeznaczoneniedoczytania,leczdoustnejrecytacji,
wzwiązkuzczymposiadającechyjęzykowewłaściweówczesnejmowiepotocznej
izachowująnawetwswejpóźniejszej,pisemnejpostaciśladyrytmurecytacyjnego.
Prawdopodobnieśpiewalijeślepirapsodowie,wędrownipieśniarzeprzyakom-
paniamencieinstrumentustrunowegozwanegobiwa.Tematudostarczałyczęste
wowychczasachlubwniedalekiejprzeszłościwalkimiędzyfeudałami.Ktorapsody
teukładał,niewiadomo,natomiastpopowtarzającychjelicznychpieśniarzachpo-
zostałowielewersjipisanych,niejednokrotniepoważniesięmiędzysobąróżniących.
Namiejscedawnychtanpen-monogatari(opowiadań),którezewzględunanieak-
tualnyjęzykiniekiedyzbytwyszukanąformęniemogłyjużbyćwswejpierwotnej
postaciwykorzystanewnowymokresie,stworzonoformętzw.otogizōshi(Hzeszytów
rozrywkowych”),małych,częstokroćilustrowanychzeszycików,zwykleanonimowych,
opowiadającychwprostejformiedawnelegendy,historie,opowiadania,baśnie,
anegdotyitp.Możnapowiedzieć,żesątopoczątkiliteraturymasowejwJaponii.
Wartorównieżwspomniećopopularnejwtymokresieliteraturzebuddyjskiej,
obejmującejzarównodziełatreściapologetycznej,jakinaukidlawiernych,atakże
31
