Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zkoleizajmiemysiętwórczościąpamiętnikarską.Zapanowałytudwatypyutwo-
rów.Jeden–tonotatkiczynionecopewienczasiopisującewydarzeniazaszłewopi-
sywanymprzezautoraokresie–jesttotzw.Hdziennik”(nikilubnikki),niekiedy
wyróżniasięteżoddzielnienotatkizpodróżyjakokikō;drugi–toluźneuwagidoty-
cząceosóbisprawdziejącychsięwokółautora,uwagiraczejnieuporządkowaneani
chronologicznie,anirzeczowo,niekiedytylkopogrupowanewpewneseriemonote-
matyczne(np.Hcojestprzyjemne”itp.),mająceraczejcharakterkrótkichsentencji,
którychdopierocałągrupęmożnauważaćzajakąśokreślonącałość.Tegorodzaju
pêle-mêlenosząnazwęzuihitsu(dosł.Hpodługpędzla”,tzn.Htocopodpędzelsięna-
suwa”),najbliższyodpowiednikeuropejskichsilvarerum,wJaponiijednakstojących
nanajwyższympoziomieartystycznym.
Womawianymokresiespotykamysięzjeszczejednymprzejawemtwórczości
prozaicznej,ztzw.hōten(Hzbioramiprawnymi”),któregromadzącprozęoficjalną,
stanowiąbardzociekawedokumenty,zwłaszczadlahistorykówijęzykoznaw-
ców;dlaliteraturoznawcównatomiaststanowiąprzedmiotmniejszegozainte-
resowania12.
PRZEWAGAFORMYTANKAWPOEZJI.Wdziedziniepoezjiniewidaćdalszegopostępu,ra-
czejmożnabymówić,wpewnejmierze,oregresie;wzakresieformymamykonty-
nuacjęniemalwyłącznietyputanka,przyniemalcałkowitymzarzuceniuchōka,
coniewątpliwienieodbiłosiędodatnionadalszychlosachjapońskiejpoezji,nieza-
leżnieodtego,żedorobekjejwdalszymciągu,przyograniczonychwdużymstop-
niumożliwościach,jestwzasadziegodnypodziwu.Poezjezbierasięwantologie,
któreotrzymałyogólnąnazwęchokusenshūalbochokusenwakashū(Hzbiórpieśni
japońskichwybranychnarozkazcesarski”),gdyżzbieraniepoezjiodbywałosiępod
protektoratempanujących.Największeilościpieśnipowstawałypodczastzw.tur-
niejówpoetyckich(uta-awase);brałwnichudziałcałydwórzcesarzemnaczele
orazzaproszenipoeci,którzyzresztąprzeważnieitakcałeżyciespędzaliuswych
mecenasównadworze.Naturniejachdziałałnawetprzezpewienczasurząd
12Próczhōtennauwagęzasługujązarównorozprawyopoezji,jakipismareligijne,główniebud-
dyjskie,np.szkółtendai.Pismabuddyjskie(hōgo)wjęzykachchińskimijapońskimmiałyduże
znaczeniewśredniowieczu,wepokachKamakuraiMuromachi.Wtedyteżrozkwitłagozan
bungaku,czyliHliteraturapięciuświątyń”,obejmującaopróczhōgo,równieżprozęipoezjęchiń-
skątworzonewklasztorach.Przykładyrozprawbuddyjskich(Hónen,Nichiren)sąrównieżwtej
antologii–przyp.red.nauk.
30
