Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
wręcz„zapomniećosobie”,codopieroczyniowodziałanieobrazempier-
wotnejaktywnościinadajemuwalorczynuetycznego22.
DziękiswojejinterpretacjimożeteżSiemekzdementowaćinnyroz-
powszechnionypogląd,zgodniezktórymFichte,zapewnepodwpływem
krytykijegoTeoriiWiedzyjakoteoriipustej,zabsolutyzowanejpodmiotowo-
ści,przechodziwpóźniejszymokresienapozycjemetafizyczne,zarzucając
subiektywistycznąpojęciowośćizastępującjątradycyjnymipojęciamibytu
ijegoobrazu.Wzamieszczonymwniniejszejpublikacjiniezwykleinteresu-
jącymrozdzialepoświęconymFichteańskiejteoriiobrazu,obstajeSiemek,
wmoimprzekonaniujaknajbardziejsłusznie,przytezieospójnościmyśli
Fichtego,począwszyodklasycznegowykładuTeoriiWiedzy,ażpojejpóźne
transpozycje,ujętewszaty„metafizycznej”pojęciowości.Takżepóźny
Fichte,zeswojąteoriąobrazu,pozostajezatemwiernyźródłowejkoncep-
cjitranscendentalizmu.GdybytaSiemkowskainterpretacjaniebyłatrafna,
trudnobyłobyzrozumiećnastępującycytatztakzwanejkrólewieckiejwersji
TeoriiWiedzyFichtego,gdzietenostatnistwierdza:„Kimzatemjesteśmy
mysami?[...]Schematemschematuschematu”23.
Owaradykalnadefinicjapodmiotowościjako„schematusche-
matuschematu”niejest,zgodniezinterpretacjąSiemka,podjętympod
wpływemkrytykizdegradowaniempojęciapodmiotowościprzezpóźnego
Fichtego,leczkolejnąpróbąopisaniaroli,jakąpodmiotowośćodgrywaćma
wtranscendentalnierekonstruowanejprzestrzeniwiedzy.
27
Fichteańskipodmiotograniczonyjestnietylkoprzezprzedmiotowość,do
którejmusidostrajaćswojąaktywnośćpoznawcząiktórąmusiprzekształcać
wswojejaktywnościpraktycznej.Jakwidzieliśmyjużwcześniej,zapierwszy
22Por.J.G.Fichte,DasSystemderSittenlehrenachdenPrinzipienderWissenschaftslehre
(1798),FelixMeinerVerlag,Hamburg1995,s.252–253.
23J.G.Fichte,WissenschaftslehreKönigsberg,w:tegoż,NachgelasseneSchriften1806–
1807,hrsg.vonR.Lauth,H.Gliwitzky,Frommann-HolzboogVerlag,Stuttgart–Bad
Cannstatt1994,s.135.
